در فرآیند تبدیل شیشه به ذراف ریز و الیاف مانند، هوا در میانه های بافت شیشه محبوس می شود که در نهایت همین هوا نقش عایق صوتی و حرارتی را بازی می کنند. حال شاید این سوال مطرح شود که برای تهیه یک رول پشم شیشه که دارای ضخامتی در حدود 15 سانتی متر است به چه میزان شیشه نیاز است؟ برای تولید این میزان پشم شیشه حدودا ده تا 11 عدد بطری شیشه ای به اندازه بطری نوشابه مورد استفاده قرار میگیرد.
حال که تا حدودی با ماهیت و نحوه تولید پشم شیشه آشنا شدیم به سراغ موارد کاربرد این محصول میرویم. مهمترین کاربرد این محصول همانطور که پیشتر هم اشاره شد، عایق حرارتی و صوتی است. پشم شیشه ها محدوده دمایی بین 195 درجه زیر صفر و 230 درجه بالای صفر را دارند. این محدوده دمایی وسیع باعث شده پشم شیشه بین سایر عایق های حرارتی موجود، محصولی پر طرفدار باشد. این محصول که بیش از سی سال است در بازار کشورمان جایگاه ویژه ای پیدا کرده است، در قالب های مختلف لوله ای، فله ای، پتویی و لحافی در تولید و در بازار عرضه می شود.
از دیگر قابلیت های این محصول عایق صوت بودن آن است. پشم شیشه با جذب سر و صدا های مزاحم، سد مقاومی در مقابل آلودگی های صوتی محسوب می شود و از این نظر نیز محصول منحصر به فردی به شمار میآید.
موارد کاربرد پشم شیشه حوزه های گوناگونی را در بر میگیرد اما از این بین می توان عایق کاری خطوط لوله گرم، تانکر ها و مخازن، دیگ های بخار، سیستم های سرمایش و گرمایش، به صورت مایع در عایق کاری های با حجم بالا همچون دیوار حفره، کاشی های سقف، دیوار پرده، مجرای لوله کشی، ساندویچ پانل ها و ساخت مخازن را به عنوان مهمترین کاربرد های این محصول نام برد.
انواع پشم شیشه و موارد کاربرد آن در صنعت و ساختمان سازی
فویل آلومینیومی، بافت سیاه شیشه ای و الیاف پارچه ای شیشه ای سه نوع متداول از انواع پشم شیشه هستند که در بازار ایران نیز وجود دارند. به علاوه از لحاظ نحوه عرضه به بازار دارای دو نوع رولی و پانلی هستند. از موارد کاربرد پشم شیشه می توان به عایق دیوار، کاربرد در نصب کاشی های سقف، مجاری لوله کشی ساختمان، استفاده به عنوان عایق صوتی و عایق حرارتی، کاربرد در ساندویچ پانل ها، استفاده در کانال های هوا و ساخت مخازن را نام برد.
نکاتی که در هنگام خرید پشم شیشه لحاظ میشوند
از مهمترین خصوصیات پشم شیشه، نوع روکش، کیفیت آن، ضخامت و تراکم است. لذا این موارد در هنگام انتخاب و خرید محصول بسیار حائز اهمیت هستند. پشم شیشهای که لفاف و روکشی خوبی داشته باشد انتخاب مناسب تری نسبت به انواع مشابه این محصول خواهد بود. هرچه طول الیاف به کار رفته در ساخت محصول بیشتر باشد و ضخامتش کمتر، یعنی پشم شیشه انعطاف پذیری بیشتری دارد که خود از خصوصیات کلیدی این عایق صوتی و حرارتی به شمار میآید. در نظر داشته باشید ضخامت استاندارد الیاف پشم شیشه بین ۲.۳ تا ۴.۶ میکرون است. ضخامت بیشتر باعث میشود که مواد خشن تر و شکننده تر باشند و به مرور زمان الیاف خرد شده، حفره های بین الیاف تخریب و ضخامت عایق پشم شیشه کم خواهد شد و در نهایت الیافی از هم گسیخته و فاقد خاصیت عایق بودن برجا میماند.
یکی از نکاتی که باید در مورد این محصول بدانیم خاصیت جذب رطوبت آن است. پشم شیشه با جذب رطوبت محیط خاصیت عایق حرارت بودنش را از دست میدهد. به علاوه به محیطی مستعد رشد قارچ و باکتری، تبدیل خواهد شد که این امر به تخریب آن منجر خواهد شد. برای جلوگیری از این مساله از پوشش های ضد رطوبت و فویل های آلومینیومی استفاده می شود.
در کنار تمام محاسن ذکر شده در مورد این محصول همواره بحث و چالش در رابطه با مضرات پشم شیشه برای سلامت کسانی که با آن سر و کار دارند مطرح بوده است. در پاسخ به این پرسش که آیا پشم شیشه در صورت برخورد با پوست دست موجب ایجاد حساسیت میشود یا ایا تنفس ذرات ریز و الیاف مانند آن برای سلامتی مخاطرتی در پی دارد؟ باید گفت؛ سازمان ملی سم شناسی آمریکا با انجام آزمایشات مختلف اعلام داشته اند در صورتی که پشم شیشه در آزمایشات و تست های استاندارد، کنترل شود، خطری برای سیستم تنفسی نخواهد داشت. با این حال توصیه میشود، کارگران و عایق کاران و همه کسانی که به نحوی با این محصول سر و کار دارند، هنگام کار با پشم شیشه از ماسک و لباس محافظ و آستین بلند استفاده کنند. به هر حال بهتر است این نکته را لحاظ کنید که الیاف پشم شیشه به دلیل وجود الیاف سوزنی شکل شیشه، در صورت تماس مستقیم با پوست دست، باعث ایجاد خارش و حساسیت خواهند شد.
آشنایی بیشتر با پشم شیشه و مزایای استفاده از آن
پشم شیشه نامی آشنا به گوش مان است. زیرا استفاده های این متریال در صنایع مختلف زیاد می باشد. امروزه در صنعت ساختمان سازی برای انجام امور مربوط به عایق کاری از این محصول استفاده های زیادی می شود. به همین دلیل مهم است که ویژگی ها و مواد تشکیل دهنده این محصول، مزایا و معایب و البته کاربرد های آن را بشناسیم. به همین دلیل در ادامه به بررسی پشم شیشه می پردازیم. ولی پیش از هر چیز باید بدانیم پشم شیشه چیست.
پشم شیشه چیست؟
پشم شیشه یکی از گونه های الیاف معدنی است. خیلی از ما آن را به عنوان عایق خیلی خوبی برای حرارت و صوت می شناسیم. علت آن هم عملکرد خوب آن در این موارد است. مواد بازیافتی از شیشه های ذوب شده به همراه رزین و البته ماسه معمولی عناصر تشکیل دهنده پشم شیشه را می سازند. الیاف این محصول دارای سایز و اندازه خیلی پایین می باشند و از نظر ظاهری شکل شان سوزنی است. اگر بخواهیم تقریبی از بازیافت شیشه ها و تولید این محصول بدانیم، دست کم ده عدد شیشه بازیافتی تقریبا برابر با یک رول پشم شیشه می باشد. اگرچه سال های زیادی است که این محصول در صنعت جهانی جای خود را باز کرده و از آن استفاده های زیادی می شود اما در کشور ما هنوز کمتر از نیم قرن است که استفاده از این محصول و تولید آن باب شده است.
پشم شیشه چه مزیت هایی دارد
این عایق صوتی حرارتی دارای مزیت های زیادی می باشد که در ادامه به بررسی برخی از آن ها می پردازیم.
این محصول دارای وزن سبکی می باشد. وزن متریال مختلف برای استفاده کردن آن ها در ساختمان سازی اهمیت فراوانی دارد. چون پشم شیشه را به عنوان عایق قرار می دهیم و مسلما در اطراف آن متریال های دیگری هم قرار می گیرد لذا سبک وزن بودن آن مزیت مهمی به شمار می آید.
همان طور که اشاره شد از این محصول استفاده های زیادی می شود. همین تنوع در کاربرد ایجاب می کند که محصول مورد نظر انعطاف پذیر و شکل پذیر باشد. پشم شیشه خوشبختانه دارای این ویژگی می باشد و می توان به آسانی آن را فرم داد.
هزینه در صنعت ساختمان سازی موضوع با اهمیتی می باشد. در ابتدا هر برآورد هزینه ای داشته باشیم، آن قدر هزینه های اضافی وارد کار می شود که دیگر گاهی بودجه ای برای استفاده از محصولات گران قیمت نمی ماند. پشم شیشه در قیاس با پشم سنگ علاوه بر این که ویژگی ها و مزیت های زیادی دارد دارای قیمت مناسب تری هم هست. پس استفاده از آن موجب صرف هزینه کم تر و در مقابل نتیجه قابل قبول می شود. پس به همین دلیل است که خیلی ها این عایق را به جای پشم سنگ انتخاب می کنند.
در مکان هایی که نیاز است فضا را نسبت به صوت عایق کاری کنیم استفاده از این محصول گزینه مناسبی می باشد. محصول مذکور با داشتن خاصیت آکوستیک موجب می شود که صدا به کم ترین میزان انتقال یابد و در نتیجه برای سقف و یا دیوارها می توان از آن استفاده کرد.
محیط زیست موضوع مهم دیگری است که این روزها در رابطه با تولید و استفاده از محصولات مختلف در نظر گرفته می شود. این محصول با محیط زیست سازگار است و قابلیت تجزیه شدن دارد. پس اگر چنین دغدغه ای دارید می توانید به آسانی از این محصول استفاده کنید.
پشم شیشه چه معایبی دارد
ساختار فیزیکی پشم شیشه به این صورت است که دارای خلل و فرج می باشد. در جایی که رطوبت، بخار آب و آب داشته باشیم تهدید جدی برای آسیب دیدن به این محصول وجود خواهد داشت. زیرا مقاومت این محصول متخلخل در مقابل این شرایط تقریبا پایین است. با توجه به این ویژگی، آب و بخار آب و رطوبت می توانند به داخل آن نفوذ کنند. این اتفاق سبب می شود که خاصیت عایق بودن این محصول تحت تاثیر قرار بگیرد و دیگر کیفیت قبل را نداشته باشد. اگر پشم شیشه در محیط هایی که باز هستند مورد استفاده قرار گیرد امکان جذب آب و رطوبت مسلما وجود دارد. در چنین شرایطی نیاز است که محصول بیان شده دارای پوشش هایی باشد که آن را از رطوبت مصون می دارد.
پشم شیشه برای بدن مضر می باشد. به همین دلیل است که هنگام استفاده از این محصول زدن ماسک و داشتن دستکش و لباس مناسب ضروری می باشد. عدم رعایت نکات ایمنی می تواند برای کارگران و کسانی که با این محصول سر و کار دارند مشکلات تنفسی و یا پوستی به همراه داشته باشد.
برخی از استفاده های پشم شیشه در صنعت
برای ساختن سوله های صنعتی، مجراهای لوله کشی، ساختن ساندویچ پانل ها، مخازنی که از جنس فلز و یا پلاستیک ساخته می شوند و عایق کردن سیستم های سرمایشی و گرمایشی، عایق کاری کردن فضا های خاص که به صوت حساس می باشند و ... از این عایق استفاده می شود.