دیرگیر کننده بتن
دیرگیر کننده بتن یکی از افزودنیهایی است که با هدف کاهش سرعت گیرش به بتن اضافه میشود. از این نوع افزودنی در شرایط آب و هوای گرم استفاده میشود تا بتوانند با سفت شدن سریع بتن مقابله کنند. در نتیجه زمان لازم برای مخلوط کردن و حمل و نقل بتن فراهم میشود. هوای گرم باعث تبخیر آب بتن و سفت شدن سریع آن میشود در نتیجه فرصت حمل و نقل بسیار کم خواهد بود و اگر مسیر طولانی باشد بتن سفت خواهد شد. به کمک این افزودنی میتوان بتن را برای فواصل مکانی طولانی تری حمل کرد.
حال ببینیم نحوه کار دیرگیر کننده بتن به چه صورت است:
دیرگیر کننده به صورت حل شده در آب یا به صورت اسپری به بتن اضافه میشود و واکنشهای هیدراتاسیون را به طور موقت قطع میکند. نحوه کار دیرگیر کنندهها به نوع سیمان و نوع دیرگیر کننده مورد استفاده بستگی دارد.
تاثیر دیرگیر کننده بتن موقتی است و پس از یک مدت زمان مشخص اثر این افزودنی از بین میرود و هیدراتاسیون ادامه مییابد. این فرآیند دارای 4 مرحله است که عبارتند از:
- در این مرحله دیرگیر کننده جذب میشود و یک پوشش محافظ در اطراف ذرات سیمان ایجاد میکند. در نتیجه مانع رسیدن مولکولهای آب به سطح ذرات سیمانی میشود تا هیدراتاسیون را کند نماید.
- وقتی آب به سیمان اضافه میشود، یونهای کلیسم و یونهای هیدروکسیل از سطح ذرات سیمان آزاد میشوند. زمانی که غلظت یونها زیاد شد شروع به تبلور میکنند. دیرگیر کننده بتن اضافه شده توسط کلیسم هیدروکسید جذب میشود.
- در حین هیدراتاسیون حضور این افزودنی از تجمع یونهای کلیسیم و هیدروکسیل در محلول از تشکیل رسوب یونهای جلوگیری میکند در نتیجه واکنش هیدراتاسیون کند تر میشود.
- وقتی که واکنش کند شود، پوشش محافظ به عنوان مانع انتشار عمل میکند بنابراین مولکولهای آب نمیتوانند ارتباط خوبی با ذرات سیمان داشته باشند.
انواع دیرگیر کننده بتن
دیرگیر کننده بتن آلی
- لیگنو سولفوناتها
- اسیدهای هیدروکسی کربوکسیلیک و نمکهای آنها
- فسفوناتها
- قندها
دیرگیر کننده بتن شیمیایی یا معدنی
- فسفاتها
- بوراتها
- نمکهای قلع، سرب، روی و مس
تاثیرات دیرگیر کننده بتن
استحکام: مقاومت فشاری بتنی که به آن دیرگیر کننده اضافه شده باشد کمتر از بتن فاقد این ماده افزودنی است.
کارایی: اگر بخواهیم تاثیر دیرگیر کننده بتن از نظر کارایی را بررسی کنیم. میتوان گفت این ماده افزودنی تاثیر کمی بر روی بهبود کارایی بتن دارد.
افت بتن: افت یا جمع شدن بتن به تغییر حجم بتن گفته میشود. با استفاده از دیرگیر کننده بتن افت بتن کاهش مییابد در نتیجه کارایی آن نیز بیشتر میشود.
کاهش هوا: برخی از دیرگیر کنندههای بتن بر روی میزان هوا داخل بتن نیز تاثیر دارند. دیرگیر کنندههای اسیدهای هیدروکسی کربوکسیلیک میتوانند میزان هوای موجود در بتن را تا حد زیادی کاهش دهند.
ریزش بتن: از آن جایی که دیرگیر کنندهها گیرش بتن را کند میکنند. بتنهای زیرین ممکن است ریزش داشته باشند.
دوام: اگر دیرگیر کننده به درستی به بتن اضافه شود، تاثیر مخربی بر روی دوام آن نخواهد داشت.
مزایای استفاده از دیرگیر کننده بتن
- با استفاده از دیرگیر کننده بتن، زمان گیرش کند خواهد شد و کارایی بتن برای طولانی مدت بیشتر میشود.
- در پروژههای ساختمانی بزرگ به کمک دیرگیر کننده بتن میتوان از ایجاد اتصالات سرد پی در پی جلوگیری کرد. در نتیجه بتن کارایی بیشتری خواهد داشت.
- بتن در هوای گرم سریع سفت میشود در نتیجه به کمک دیرگیر کننده بتن از آن جایی که گیرش بتن کند میشود، میتوان در شرایط آب و هوایی گرم بتن را برای مسافت های طولانی حمل کرد.
- علاوه بر این دیرگیر کنندهها امکان بتن ریزی در مناطق باد خیز را نیز فراهم میکنند.
- با استفاده از دیرگیر کننده بتن میتوان از به وجود آمد ترکهای سطحی در بتن جلوگیری کرد.
معایب استفاده از دیرگیر کننده بتن
هر افزودنی در کنار مزایایی که دارد، معایبی نیز خواهد داشت که برخی از معایب این نوع افزودنی بتن عبارتند از:
- ممکن است از دیرگیر کننده بتن به همراه افزودنیهای کاهنده آب استفاده شود از این رو باید این عملیات با دقت انجام شود تا از ایجاد ترک در سطح بتن پیش گیری کنند.
- میزان استفاده از دیرگیر کننده باید به نسبت آب به سیمان مشخص شود. در غیر این صورت ممکن است مشکلاتی برای گیرش بتن به وجود بیاید. برای مثال برخی از دیرگیر کنندهها ممکن است تا 72 ساعت تاخیر در گیرش بتن ایجاد کنند از این رو باید مصرف بیش از حد این مواد منجر به عدم گیرش و در نهایت فاسد شدن بتن خواهد شد.
به طور خلاصه داشتن اطلاعات در مورد نحوه کار، مزایا و معایب دیرگیر کننده بتن کمک میکنند تا بتوان به نحو احسن از آنها استفاده کرد. استفاده از دیرگیر کننده، برای حفظ کارایی بتن در آب و هوای گرم، مسافت های طولانی و شرایط سخت بسیار مفید است. اما بهتر است قبل از استفاده از آن آزمایشهای لازم را انجام دهید. هر اشتباهی ممکن است باعث تاخیر در ساخت و ساز، اتلاف وقت و پول شما شود.