میکروسیلیس چیست؟
میکرو سیلیس بتن (Micro Silica) یا دوده سیلیسی (Silica Fume) زیر مجموعهای از موادی تحت عنوان پوزولان است. میکروسیلیس در واقع محصول فرعی کارخانجات فولاد آلیاژی یا فرو سیلیس است. فرایند تولید این ماده در یک کوره قوس الکتریکی است که در آن روند تبدیل کوارتزی که درجه خلوص بالایی دارد، به کمک ذغال سنگ به سیلیکون انجام میشود. میکروسیلیس در ادامه این فرایند، به صورت بخار سیلیسی کوره در دمای 2000 درجه از آن خارج میشود. این ماده با نامهای (Condensed Silica Fume) و (Silica Dust) نیز شناخته میشود. کاربرد میکرو سیلیس بتن در درجه اول به دلیل ایجاد بافت محکمتر و مقاومت بیشتر به دلیل وجود ترکیب C-S-H است که خاصیت سیمانی و پوزولانی دارد. همچنین چون میکرو سیلیس بتن، بافت بسیار نرمی دارد میتواند تمام حفره های میکروسکوپی را در خمیر سیمان پر کند. این روند سبب تولید بتن توپری میشود که دوام بالایی دارد.
پوزولان چیست و انواع آن کدام است؟
پوزولان در اصل به سیلیس فعال یا سیلیکاتهای فعالی گفته میشود که خاصیت سیمانی قابل توجه البته به شکل ثانویه از خود نشان میدهند. پوزولانها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی میشوند. میکرو سیلیس بتن یک پوزولان های مصنوعی به حساب میآید. علاوه بر میکروسیلیس انواعی دیگری از پوزولانهای مصنوعی به خاکستر بادی محصول فرعی نیروگاه تولید برقی است که سوخت آن از ذغال سنگ تهیه میشود. این محصول سیلیس فعال با خاصیت سیمانی دارد. این محصول ماهیتی نرم دارد و مشابه سیمان است. انواع طبیعی پوزولانها نیز شامل مواردی مانند رسهای کلسینه شده، شیلهای کلسینه شده و نیز متاکائولین که از کلسینه کردن رس کائولین با درجه خلوص بالا تولید شده و بلافاصله سرد میشود، به صورت آلومینوسیلیکات آمورف تبدیل میشود. از نمونههای دیگر پوزولان طبیعی به مواردی مانند خاکستر آتشفشانی در فاز شیشهای سرد شده و آمورف شده است، همچنین چرتهای اُپالینی خاک دیاتومه ای کلسینه شده و شیلها اشاره کرد.
خواص فیزیکی و شیمیایی میکرو سیلیس بتن کدام است؟
این ماده خصوصیات شیمیایی و فیزیکی بارزی دارد که از مهمترین خصوصیات شیمیایی به آمورف بودن یا ساختار بدون شکل ماده میکروسیلیس، میتوان اشاره کرد. به عبارت دیگر این ماده فاقد ساختار کریستالی شکل است. میکرو سیلیس بتن بیش از 85 درصد دی اکسید سیلیکون را در ساختار شیمیایی دارد، وجود این ترکیب باعث شده تا این محصول واکنشپذیری بالایی داشته باشد. تولید کلسیم سیلیکات هیدراته وقتی اتفاق میافتد که واکنشهای شیمیایی در سیمان، آغاز میشود که منجر به تولید کلسیم هیدروکسید و واکنش آن با میکرو سیلیس بتن میشود. این ماده همچنین دارای خواص فیزیکی مهمی است که در ادامه به برخی از آنها میپردازیم. رنگ محصول خاکستری و اندازه ذرات میکرو سیلیس بتن 1/0 میکرومتر است که در زمان تشکیل این ماده در مقابل هر یک ذره سیمان، دو میلیون ذره میکروسیلیس وجود دارد. چگالی تودهای این ماده مقدار 130 تا 430 کیلوگرم بر متر مکعب در هنگام تولید است. چگالی ویژه میکرو سیلیس بتن 2/2 و چگالی ویژه سیمان 15/3 است. این پارامتر چگالی ماده را نسبت به آب نشان میدهد که مقداری نسبی میباشد. از دیگر پارامترهای مهم فیزیکی به سطح مشخصه میتوان اشاره کرد که برای سیمان حدود 300 تا 500 متر مربع بر کیلوگرم و برای میکروسیلیس 15000 تا 30000 متر مربع بر کیلوگرم است.
انواع اشکال کاربردی میکرو سیلیس بتن
این ماده به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین فرمهای کاربردی آن پودر میکروسیلیسی، سیمان میکروسیلیسی و ژل میکروسیلیسی هستند. پودر میکروسیلیس در اصل همان ماده خاکستری شناخته شده است. سیمان میکروسیلیسی نیز با افزودن مقادیر بیشتر سیمان به این ترکیبات به دست میآید. از ژل میکروسیلیس هم برای روان سازی بیشتر بتن و جلوگیری از ایجاد کلوخ در میکروسلیس، به عنوان ماده مکمل با نسبت خاص به بتن اضافه میشود
میزان مصرف مجاز میکروسیلیس در بتن
مقدار مجاز و استاندارد میکروسیلیس مصرفی در ساخت بتن 5 الی 15 درصد وزن سیمان است. البته لازم است تا به همین مقدار از سیمان در نظر گرفته شده در زمان ساخت بتن کسر شود.
مزایای استفاده از محصول
مقاومت و دوام بتن و پیوستگی آن افزایش مییابد. از حرارت دهیدراتاسیون و نفوذپذیری کاسته میشود. میزان مقاومت محصول نسبت به یون کلراید و سولفات افزایش مییابد. سرعت واکنشهای قلیایی در دانهها کم میشود.
در بتن تولیدی هیچگونه عارضه آب انداختگی رخ نمیدهد. در نتیجه بتنریزی به بهترین حالت ممکن انجام میشود.
معایب و عوارض استفاده از محصول
امکان تشکیل کلوخ در بافت بتن به دلیل تمایل بالای واکنش دهندگ ذرات میکروسیلیس، امکان بالای صدمات تنفسی و پوستی ناشی از کار با میکروسیلیس به دلیل خاصیت پراکندگی آن و عدم سازگاری با محیط زیست از جمله معایب عمده این محصول هستند. برای کار ایمن با این محصول نیز، باید از نیروی متخصص با دانش فنی و تجربه زیاد و تجهز افراد به ماسکهای تنفسی و لباسهای حفاظتی به کارگرفته شود. برای همین لازم است تا هزینههایی اضافی برای پروژه در نظر گرفته شود.
قیمت میکرو سیلیس بتن بر حسب وزن تعیین میشود. بسته بندی این محصول از 40 کیلوگرم تا 1000 کیلوگرمی در بازار موجود است.