به طور کلی آسانسورها همگی در حرکت عمودی بین طبقات سازههای بلند عملکردی مشترک دارد. بر حسب اینکه برای انتقال افراد یا کالا مورد استفاده قرار گیرند به دو نوع آسان بر و بالابر تقسیم میشوند. لازم به ذکر است که علاوه بر موتور در قسمت موتورخانه تجهیزات دیگری مثل تجهیزاتی برای اطفا حریق و سایر ملزومات آسانسور شامل تجهیزات برودتی برای خنک کردن موتور و تابلو فرمان آسانسور نیز قرار میگیرد. علاوه بر این از نظر ساختار تشکیل دهنده آسانسور و طرز عملکرد این محصول انواع آسانسورهای مغناطیسی، کششی، وینچی، هیدرولیک و هیبریدی در بازار موجودند. هر کدام از این محصولات دارای نوع خاصی از موتور آسانسور هستند.
آشنایی با انواع مدل های موتور آسانسور
اما در تقسیم بندی کلی که شامل همه این انواع آسانسور میشود، دو نوع موتور آسانسور گیربکسی و گیرلسی تعریف شده است. موتور گیربکسی همانطور که از نامش پیداست توسط یک جعبه دنده برای انتقال نیروی مکانیکی به عنوان نیروی محرکه آسانسور عمل کرده و این نیرو را به سایر اجزای تشکیل دهنده آسانسور منتقل میکند. این موتورها به نوبه خود دارای زیرشاخههای متعددی هستند که از آن جمله به انواع موتور گیربکسی تک سرعته و دو سرعته میتوان اشاره کرد. که در انواع تک سرعته، سرعت حرکت آسانسور یکنواخت است و تغییر نمیکند اما در انواع دو سرعته در بدو حرکت سرعت بیشتر است و در سپس برای توقف اسانسور سرعت تغییر میکند. در عوض موتور گیرلسی فاقد جعبه دنده است و بازده بالاتری نسبت به موتورهای گیربکسی دارد.
انتخاب موتور آسانسور مناسب با نوع آسانسور
آسانسور مغناطیسی: این فنآوری جدیدترین تکنولوژی ارائه شده در صنعت ساخت آسانسور است. در حال حاضر در سراسر جهان بیشترین فروش را نسبت به انواع قدیمیتر دارد. با این حال در ایران تا کنون خیلی مورد استقبال قرار نگرفته است. در این محصولات به موتورخانه نیاز ندارند. برای نیروی محرکه لازم از ایجاد میدان مغناطیسی و حرکت تحت تاثیر این نیرو استفاده میشود. موتور این محصولات با حذف قسمتهای گیربکس بسیار کوچکتر شده است. همزمان با کاهش سایز موتور و حذف موتورخانه، موتور آسانسور در دیواره آسانسور قرار میگیرد. در ساختار آن به جای سیم پیچ موجود در سایر نمونههای موتور آسانسور از آهنربای آلیاژی استفاده شده است.
آسانسور کششی: موتور آسانسور در این محصول از قاب فلزی که چند وزنه را درون خود جای داده است تشکیل شده به علاوه یک فلکه که روی موتور قرار دارد و مقداری سیم بکسل. سیم بکسل از یک طرف به کابین آسانسور وصل میشود و از طرف دیگر به فلکهای که روی موتور قرار دارد. وجود وزنههای فلزی داخل قاب باعث میشود تا موتور آسانسور با توان کمتری جایگزین یک موتور پر قدرت شده و به عملکرد آسانسور در حرکت بین طبقات کمک کند.
آسانسور وینچی: این محصولات عملکردی شبیه به انواع کششی دارند. تفاوت این محصولات با انواع کششی در این است که در انواع وینچی به جای استفاده از سیم بکسل از طناب فولادی یا زنجیر استفاده میشود. همچنین در آسانسورهای وینچی درون قاب فلزی وزنهای وجود ندارد. به عبارتی موتور آسانسور در این محصولات بدون کمک وزنه کار میکند.
آسانسور هیدرولیک: این نوع از محصولات نیز همانند نمونههای مغناطیسی موتورخانه ندارند. نیروی محرکه موتور آسانسور هیدرولیکی توسط یک مایع هیدرولیکی مانند روغن به پیستونی که زیر کابین این آسانسور قرار دارد منتقل میشود. به این ترتیب که هنگام پایین آمدن آسانسور از طریق یک عدد سوپاپ این مایع هیدرولیکی به پیستون منتقل شده و باعث میشود تا از سرعت محرکه آسانسور کاسته شود و در آخر آسانسور متوقف شود. برعکس این حالت وقتی آسانسور بالا میرود، فشار مایع هیدرولیکی درون پیستون از وزن کابین آسانسور بیشتر است. موتور آسانسور در این محصولات در قسمت کف چاه قرار میگیرد. اما باید در آسانسورهای هیدرولیکی همواره از سلامت موتور آسانسور و عدم نشت مایع هیدرولیکی اطمینان داشت. این آسانسورها با محدودیتهایی برای استفاده در ساختمانها همراهند. چون در سازههایی با ارتفاع زیاد قابل استفاده نیستند. این محصولات برای مواردی با ارتفاع کمتر از 8 متر به کار میروند.
آسانسور هیبریدی: موتور آسانسور در این محصولات به کمک دو نیروی کششی و هیدرولیکی با عملکرد همزمان باعث جابهجایی کابین میشود. به بیان دیگر سیم بکسل متصل به قرقره داخل موتور به همراه پیستون منبع حرکت آسانسور هستند. سیم بکسل از یک طرف از طریق یک گیره به زمین وصل میشود و از طرف دیگر به کابین آسانسور متصل شده است.
سرعت حرکت اسانسور بر حسب نوع آن و طریقه کارکرد موتور آسانسور متغیر است. مثلا برای انواع آسانسورهای کششی سرعت حرکت 5/2 متر بر ثانیه است در حالی که سرعت محصولات هیدرولیکی از 1 متر بر ثانیه تجاوز نمیکند. برای همین در انتخاب انواع موتور آسانسور، سرعت مورد نظر مشتری و کارایی آسانسور و نوع کاربری سازه مد نظر فاکتورهای مهمی به حساب میآیند.
همچنین برای انتخاب و اجرای صحیح و استاندارد این محصول همانند هر محصول دیگری مشاوره با کارشناسان و استفاده از نیروی کار ماهر جهت ممانعت از بروز هر گونه مشکلی توصیه میشود.
