بلوک شیشه ای | آجر شیشه ای

اولین قدم برای فضاسازی محیط، ایجاد مرز و استفاده از متریال‌های متنوع، به منظور جداسازی بخش‌های مختلف و فرم دهی به فضای موجود است. متریال مورد استفاده برای جداسازی فضاها، به صورت رایج، دیوارها و در برخی موارد نیز پارتیشن‌ها هستند، که با وجود مزیت جداسازی، هر کدام ضعف‌هایی دارند. دیوارهای داخلی و خارجی به فضای قابل توجهی برای اجرا و پیاده سازی نیاز دارند و نیازمند صرف هزینه و وقت برای تعمیر، نگه داری و پاکسازی هستند. پارتیشن ها، نمی توانند مانع عبور صدا شوند و مانند دیوار ثبات و استقامت کافی ندارند.

با توجه به اهداف معماری امروزی، در فضاسازی محیطی، استفاده حداکثری از نور طبیعی اهمیت بالایی دارد. این امر به کاهش مصرف انرژی به منظور تأمین روشنایی، کمک زیادی می‌کند. همچنین عایق صوتی و حرارتی بودن فضاها، اهمیت زیادی دارد. برای داشتن نور طبیعی و خاصیت عایق بودن، شاید استفاده از شیشه (تک جداره و دوجداره) در نگاه اول معقول به نظر برسد، اما باید توجه داشت، یکی از ویژگی‌های کلیدی فضاسازی، حفظ حریم خصوصی و محرمیت است. این امر از طریق استفاده از شیشه به عنوان جدا کننده قابل اعمال نیست. علاوه بر این، از لحاظ بحث ایمنی و مقاومت، شیشه گزینه مناسبی برای این کار نیست. در نهایت گزینه‌ای که تمامی ویژگی‌های مثبت و کاربردی ذکر شده را یک جا دارد، بلوک شیشه ای است.

بلوک شیشه ای چیست؟

این قطعات شیشه‌ای در اصل به فرم بلوک‌های مکعبی (یا مکعب مستطیل شکلی) هستند و علاوه بر فرم مستقلی که دارند، می‌توانند در کنار هم قرار گرفته و در نهایت سطح هماهنگ و یکپارچه‌ای ایجاد کنند. بلوک شیشه‌ای که به آن تایل یا آجر شیشه‌ای نیز اطلاق می‌شود، مانند آجرهای سازنده یک دیوار عمل می‌کند. مزیت ها و ویژگی های منحصر به فرد بلوک شیشه‌ای، استفاده از آن را برای اکثر فضاها ممکن می‌سازد. آجرهای شیشه ای در رنگ ها، ابعاد، ضخامت، درجه مات و شفاف بودن و در نهایت طرح و بافت های مختلفی به بازار عرضه می شوند. علاوه بر ویژگی‌های کاربردی بلوک شیشه ای ، این متریال پرکاربرد، نمای زیبا و خاصی به نمایش می‌گذارد و در دکوراسیون داخلی نیز نقش موثری دارد. این تایل ها از جنس شیشه هستند. با این حال، فرم مدولار و مجزا بودن قطعات، وجه تمایز آن‌ها نسبت به شیشه های سراسری محسوب می‌شود. از این تایل ها و آجرهای شیشه ای، می توان برای فضاسازی داخلی، پارتیشن بندی ثابت و برای نمای بیرونی ساختمان (با تایید معماران متخصص و مرتبط با ساخت نما) استفاده کرد.

ویژگی های مثبت بلوک شیشه ای

- اولین و مهمترین ویژگی مثبت این آجرهای شیشه ای، امکان عبور نور است. بلوک های شیشه ای، نور فضای بیرونی را با کاهش شدت تابش و به صورت یکنواخت، به سمت دیگر می فرستند. این ویژگی سبب کاهش محسوس و قابل توجه مصرف انرژی  برای تأمین روشنایی محیط های داخلی در فضاهای ساختمانی و فضاهای عمومی بزرگ می شود. علاوه بر این، طراحی خاص این بلوک ها، موجب شکست پرتوهای نور می شود که باعث نامشخص بودن نمای پشتی در عین عبور نور می شود.

- ویژگی مثبت دیگر این بلوک ها، عایق صوتی و حرارتی بودن آن ها، به علت فرم و طراحیشان است. بلوک شیشه ای، در اصل مکعب توخالی است که بین دوجداره اصلی آن، یا فضای خلاء است و یا گازهای مخصوصی درون آن را پرکرده است. به همین دلیل این بلوک ها، عایق های بسیار قوی در برابر رطوبت، حرارت و صدا هستند. دیوارهای معمولی تنها از طریق عایق بندی جداگانه، می توانند این ویژگی را داشته باشند.

- به علت مقاومت شیشه در برابر عواملی مانند رطوبت، مواد شیمیایی و سایر عواملی که به مرور می توانند از عمر مفید دیوارهای عادی بکاهند، می توان گفت طول عمر مفید بلوک شیشه ای در شرایط عادی بیشتر از دیوار معمولی است. این ویژگی، همچنین سبب کاهش هزینه های مربوط به تعمیر و نگه داری می شود.

- شیشه راحت تر از دیوار تمیز می شود و بر خلاف دیوار نیاز به مواد خاص برای تمیز کردن ندارد. به علاوه مانند دیوار نیاز به رنگ کاری دوره ای ندارد. پس هزینه تمیزکاری بلوک شیشه ای بسیار کمتر از دیوارهای عادی است.

- اجرای دیوار شامل مراحل مختلف زیرسازی، سفت کاری، نازک کاری و رنگ آمیزی است و علاوه بر این، زمان مشخصی باید بین این مراحل کار متوقف شود تا بتوان مرحله بعد را اجرا کرد. در مقابل، آجر شیشه ای نیاز به زیرسازی خاصی ندارد و نصب آن به راحتی آجرچینی و بندکشی عادی بین بلوک ها است. بنابراین سرعت اجرای بسیار بالایی دارد.

- رنگ، بافت، طرح و اندازه های متنوع این بلوک های شیشه ای، می تواند علاوه بر کارایی، زیبایی فضای مورد نظر را فراهم و در زمینه طراحی داخلی، نقش مثبتی ایفا کند.

- همانطور که ذکر شد، این بلوک ها دارای فرم مدولار و مستقل از هم هستند. این ویژگی سبب می شود که برخلاف شیشه، در صورت ضربه بسیار شدید به یک بخش، تنها آن بخش یا بلوک آسیب ببیند.در مقابل، شیشه های یکسره، در صورت ترک خوردن بر اثر اعمال ضربه و فشار باید کاملا تعویض شوند. همچنین در مورد دیوارهای متداول، نیاز به تعمیر فضای بیشتری در محل آسیب دیدگی خواهد بود.

- وزن دیوارهای ساخته شده از این بلوک ها در مقایسه با دیوار عادی، یک چهارم است که این تفاوت چشمگیر، می تواند باعث کاهش بار مرده ساختمان  شده و فشار وارده بر کف و زیرساخت های بنا را کاهش دهد.
- با توجه به هزینه های اجرایی، مصالح مورد نیاز، نگه داری و ... برای دیوارعادی، بلوک شیشه ای مقرون به صرفه تر است.
- بلوک شیشه ای نیاز به فضای کمتری نسبت به دیوارهای عادی برای اجرا دارد و از این لحاظ،  فضای در دسترس بیشتری را ایجاد می کند.

می‌توان از آجر شیشه ای در فضاهای عمومی، پارتیشن بندی های اداری، محیط هایی با رطوبت بالا مانند استخرها و حمام ها و هر فضایی که نیاز به جداسازی دارد استفاده کرد. وجود نمونه های مات و شفاف، طرح ها و بافت های متنوع بلوک شیشه ای و رنگ های متنوع آن، سبب می شود، بلوک شیشه ای برای هر فضایی با هر تمی قابل استفاده باشد.

آشنایی بیشتر با بلوک شیشه ای و مزایای استفاده از آن

بلوک شیشه‌ ای از انواع مصالح نسبتا مدرن در صنعت ساختمان است که حدودا نزدیک به 100 سال است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول همچنین با نام‌های آجر شیشه‌ای و Glass Block نیز شناخته می‌شود. با الهام از حضور شیشه‌های رنگی در معماری ایرانی و بناهای تاریخی، قابلیت به کارگیری این محصول علاوه بر پروژه‌های مسکونی در سازه‌های هنری و مذهبی نیز وجود دارد. ابعاد بلوک کامل با طول و عرض 19 سانتی‌متر، تولید می‌شود. شکل هندسی این محصولات، مکعب مربع است. تولید این محصولات به صورت دو جداره انجام می‌شود، فاصله بین دو جدار در این بلوک‌ها 8 الی 9 سانتی‌متر است. فضای بین این دو لایه خلا است. با وجود این شرایط بلوک شیشه‌ ای عایق حرارتی، برودتی و صوتی است. اما در ابعاد نیم بلوک آن، طول و ضخامت به همان اندازه است، اما عرض محصول به مقدار ده سانتی‌متر کاهش یافته است. روی سطوح شیشه‌ای طرح‌های مختلفی اجرا می‌شود. به علاوه در تولید این محصولات قابلیت افزایش رنگ نیز وجود دارد که منجر به تولید انواع رنگی بلوک شیشه‌ ای می‌شود. برخی از این طرح‌ها پر طرفدارتر هستند، که از این میان به انواع مدل‌های بلوک شیشه‌ ای، دبل استار و کوبیسم می‌توان اشاره کرد. طرح‌های دیگر نیز شامل انواع مات، شفاف، موج‌دار و رنگی هستند. این بلوک‌ها در قسمت‌های مختلف سازه از جمله برای دیوارهای بیرونی، پاسیو و نورگیر ساختمان قابل اجرا هستند. دلیل موجه برای استفاده از این بلوک‌ها به جای مصالح دیگر این است که آجر شیشه‌ای قابلیت عبور نور را در انواع شفاف دارد، در حالی که این قابلیت در دیگر مصالح وجود ندارد. حتی کاربرد شیشه نیز به جای این محصولات، با محدودیت‌هایی همراه است از جمله این که شیشه در مقایسه با بلوک شیشه‌ ای فاقد خاصیت عایق حرارتی، برودتی و صوتی است. به علاوه استفاده از شیشه فقط به صورت محدود و در انواع خاص در نمای ساختمان امکان پذیر است، در حالی که آجر شیشه‌ای از نظر استحکام و کاربری در نمای ساختمان این محدودیت‌ها را ندارد. همچنین با استفاده از انواع رنگی این محصولات، امکان ایجاد فضای زیبا و دکوراتیو فراهم می‌شود. همچنین وجود تنوع رنگی در بلوک‌های شیشه‌ای موجود در بازار، امکان رضایت برای سلایق مختلف مصرف‌ کننده‌ها و ایجاد هماهنگی و هارمونی هر چه بیشتر را با فضاهای مختلف فراهم کرده است.

علاوه بر انواع ذکر شده، بلوک شیشه‌ ای روشن و ضدحریق نیز در بازار موجودند. بلوک شیشه‌ ای روشن برای استفاده در نماهای بیرونی و فضاهای باز ساختمان برای تامین دید بهتر و واضحتر به کار می‌رود. برای تامین روشنایی در این نوع از محصولات از انواع چراغ‌های مینیاتوری، LED، لوله‌های نئون و فیبرهای نوری استفاده می‌شود. دلیل انتخاب این چراغ‌ها کار کردن آن‌ها با ولتاژ کم است. برای تعبیه روشنایی به صورت صحیح در این بلوک‌ها سوراخ ایجاد کرده و در محل این سوراخ‌ها تجهیزات روشنایی جا گذاری می‌شوند. نحوه قرار گرفتن تجهیزات روشنایی باید طوری باشد تا موجب خطر آتش‌سوزی نشود. انواع بلوک شیشه‌ ای ضد حریق نیز به دلیل وجود ترکیبات نسوز در ساختارشان در صورت بروز حریق صدمه نمی‌سوزند.

نحوه اجرای بلوک شیشه ایی

برای اجرای صحیح بلوک شیشه‌ ای از ابزارآلات مخصوص این کار استفاده می‌شود. یکی از این ابزارهای اختصاصی اسپیسر است. این ابزار به نام‌های فاصله‌گذار یا فاصله انداز نیز شناخته می‌شود. اسپیسر صلیبی شکل از جنس پلاستیک یا غیر پلاستیکی است که هنگام نصب بلوک‌های شیشه‌ای در مجاورت هم و در مرحله ریختن ملات به کار گرفته می‌شود. استفاده از آن باعث می‌شود تا ملات به سطح بلوک با چسبندگی مطلوبی بچسبد و همچنین سطح یکدست و صافی را به وجود آورد. به علاوه استفاده از اسپیسر موجب می‌شود تا فاصله درست و صحیح بین بلوک شیشه‌ ای حفظ شود. زمان و محل صحیح استفاده از اسپیسر در مرحله اضافه کردن ملات در گوشه‌های خارجی آجرهای شیشه‌ای است. فاصله ایجاد شده مابین این بلوک‌ها بسته به اندازه اسپیسر دارد. اگر از اسپیسر یک سانتی‌متری استفاده شود، فاصله ایجاد شده در جهات افقی و عمودی مابین بلوک‌ها یک سانتی‌متر می باشد.

ملات بلوک شیشه‌ ای یک ترکیب چندگانه اختصاصی شامل سیمان سفید، پودر سنگ و چسب بتن است. ملات در فواصل مابین بلوک‌های چیده شده ریخته می‌شود. در مرحله بعد به فاصله زمانی 24 ساعت از ریختن ملات، از پودر بندکشی برای بندکشی این محصولات استفاده می‌کنند. در مواردی مشاهده شده که از چسب آکواریوم یا انواع دیگر چسب‌ها، به جای ملات استفاده می‌شود. این کار از نظر اصولی و اجرایی غلط است. برای اجرای صحیح و استاندارد این روش فقط باید از ملات اختصاصی این کار استفاده کرد.

مزایای بلوک شیشه‌ ای

• امکان تفکیک فضا به کمک بلوک شیشه‌ ای ضمن تامین روشنایی فضا
• کاهش ضخامت دیوار با کاربرد این محصولات نسبت به انواع دیگر
• عایق صوتی، حرارتی و برودتی
• کاربری وسیع در همه قسمت‌های ساختمان
• کاربری دکوراتیو برای سکوها و میزهای داخلی ساختمان
• نظافت آسان
• مقرون به صرفه بودن
• اجرای سریع و راحت نسبت به مصالح سنتی با حذف مراحل اجرایی مرتبط با آن‌ها
• تامین مقاومت فشاری مطلوب نسبت به مصالحی مانند آجر و بلوک سیمانی