ایده بتن آماده در سال 1909 اجرایی شد، در آن زمان به کمک چرخ‌های دستی بتن از کارگاه به محل کار تحویل داده می‌شد؛ اما در سال 1916 استفان استتپانیان در اوهایو از شهرهای ایالت کالیفرنیا یک میکسر ترانزیت موتوری را ابداع کرد که زمینه‌ساز ساخت دستگاه‌ها و تجهیزات مخلوط کردن مدرن بتن شد. با توسعه و پیشرفت صنعت، کامیون‌های سنگین با ظرفیت بالا به بازار عرضه شد که به تولیدکنندگان بتن آماده این اجازه را می‌داد بتن را در حجم زیاد و بر اساس تقاضای مشتری به صورت آماده جابجا کنند.
انواع بتن آماده
مخلوط بتن آماده مزایای متعددی به دنبال دارد، به خصوص برای مقادیر کم از بتن. در صورتی که فضای کارگاهی مشاغل ساختمانی محدود باشد، بهترین گزینه استفاده از بتن آماده است. به این ترتیب نیازی به انبار کردن مصالح و ابزارهای مخلوط کن ندارید. به طور کلی سه نوع بتن آماده وجود دارد:
- بتن مخلوط در کامیون، مواد و مصالح در کارخانه مرکزی در کامیون ریخته می‌شود و در طی مسیر به هنگام حمل و نقل مواد در میکسر کامیون کاملاً مخلوط می‌شوند. اغلب اوقات بتن در طول مسیر مقداری مخلوط می‌شود، اما مخلوط نهایی در محل کار حاصل می‌شود. مخلوط ترانزیتی آب را از سیمان و سنگ‌دانه‌ها جدا نگه می‌دارد و بلافاصله در محل ساخت و ساز آن را با بتن مخلوط می‌کند. این روش از مشکلاتی مانند سخت شدن بیش از حد بتن، ریزش در طول مسیر، تأخیرهای احتمالی در مسیر اجتناب می‌کند. همچنین به کمک این روش می‌توان بتن آماده را مسیرهای دور نیز منتقل کرد. تنها عیب این روش است که ممکن است ظرفیت کامیون ترانزیت کمتر از ظرفیت کامیون‌های مخصوص حمل بتن آماده مخلوط شده در مرکز باشد.
- بتن نیم ساخته به منظور افزایش ظرفیت بار کامیون و حفظ مزایی بتن مخلوط ترانزیت به کار می‌رود. در بتن نیم ساخته، بتن تقریبا در کارگاه مخلوط شده است تا از حجم مخلوط کاسته شود، سپس در محل کارگاه ساختمانی مخلوط تکمیل می‌شود.
- اغلب بتن آماده پس از رسیدن به محل کارگاه ساختمانی مجددا مخلوط می‌شود تا از ایجاد هر گونه ناخالصی ممانعت به عمل آید. با این وجود بتن آماده مجددا مخلوط می‌شود تا سریع‌تر مواد سخت شوند. برخی از مواد به کار رفته همانند آب و مواد افزودنی پس از رسیدن به محل کار به مخلوط بتن اضافه می‌شود تا اطمینان حاصل شود که خواص بتن قبل از قرارگیری حفظ شده است.
مزایای بتن آماده
بهره‌گیری از دستگاه‌های تولید بتن آماده برای مصرف‌کنندگان مزایای متعددی در پی دارد:
- کنترل و حفظ کیفیت بتن تولیدشده در کارخانه. در کارخانه با استفاده از تجهیزات پیشرفته و روش‌های عالی ابتدا مواد مصرفی آزمایش می‌شود. سپس با نظارت بر فرآیند تولید مواد دقیقا اندازه‌گیری می‌شود سپس مخلوط می‌گردد.
- خروجی به دست آمده از هر میکسر تقریبا بین 4 تا 5 مترمکعب به ازای هر ساعت است، اما برای بتن آماده میزان خروجی به آمده در هر ساعت بین 30 تا 60 مترمکعب هست.
- انجام صحیح فرآیند مخلوط کردن بتن باعث کاهش میزان مصرف سیمان می‌شود. درنتیجه قیمت نهایی بتن آماده کمتر می‌شود که این امر به نفع مشتری و تولید کننده است.
- بتن آماده محصولی چندمنظوره با کاربردهای مختلف است.
- کاهش میزان مواد مصرفی در فرآیند ساخت بتن آماده باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.
- بتن آماده باعث افزایش مقاومت سازه در طول زمان می‌شود. این بتن نیاز به بازسازی ندارد. در برابر شرایط مختلف آب و هوایی مقاوم است.
- نگهداری از ساختمان و سازه‌های بتنی آسان است.
- امنیت ساختمان‌های بتنی برای ساکنان بیشتر است. احتمال سوختن، شکستن یا تخریب شدن ساختمان‌های بتنی در شرایط مختلف بسیار پایین است. بتن آماده از ورود مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار و مواد آلاینده به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند.
معایب بتن آماده
- معمولا در یک کارگاه تولید بتن، مواد با هم ترکیب می‌شوند و با افزودن آب به این فرآیند انجام واکنش‌های شیمیایی صورت می‌گیرد. به این ترتیب زمان مورد نیاز برای حمل و نقل بتن از کارگاه تا محل پروژه ساختمان یک بازه زمانی بحرانی محسوب می‌شود. در صورتی که این مسافت طولانی باشد، بهتر است آب و مواد افزودنی در محل به بتن افزوده شود یا از مواد کند کننده و خاکسترهای بادی استفاده شود تا فرایند اختلاط مواد کندتر صورت گیرد و در طول مسافت بتن سخت نشود.
- به علت انقباض ناشی از سفت و خشک شدن و انبساط ناشی از رطوبت ممکن است بتن دچار ترک‌خوردگی شود.
امروزه در ساخت ساختمان استفاده از اسکلت‌های بتنی بسیار رواج پیدا کرده است. به دلیل ظرفیت گرمایی بالای بتن، تنوع در رنگ و مقاومت آن برای ساخت کفپوش ساختمانی از بتن استفاده می‌شود. قیمت بتن آماده بسته به کیفیت مواد و مصالح و محل انجام پروژه متفاوت است. بهتر است قبل از سفارش دادن بتن آماده از چندین کارخانه مختلف استعلام بگیرید. واحد اندازه‌گیری بتن بر مبنای حجم و به‌صورت مکعب است. برای محاسبه میزان بتن مورد نیاز باید طول و عرض و ارتفاع را در هم ضرب کنید، سپس جواب نهایی را بر حسب مترمکعب اعلام کنید.
بتن آماده چیست؟ | آشنایی با انواع بتن‌های آماده و کاربردهایشان
بتن آماده این روزها از گزینه‌های پرطرفدار و پرمصرف در صنایع ساخت و ساز و شهرسازی است. این محصول دارای خواص متعددی است که همین ویژگی‌های منحصر به فرد باعث کاربرد گسترده آن برای ساخت و ساز بناهای مختلف و همچنین استفاده از آن به عنوان کفپوش در فضاهای شهری می‌شود. از جمله خواص و ویژگی‌های بتن آماده به مقاومت حرارتی بالا، قابلیت اضافه کردن مواد رنگی و ایجاد تنوع در محصولات تولیدی بتنی، مقاومت زیاد در برابر عوامل فرساینده محیطی و ... اشاره کرد. قیمت این محصول ظرف سال‌های گذشته تحت تاثیر نوسانات بازار قرار گرفته و تحت تاثیر عوامل متعددی مانند قیمت مواد اولیه تشکیل دهنده بتن، هزینه آزمایش کنترل کیفی، هزینه‌های تمام شده در بخش تولید و هزینه حمل تعییت می‌شود. این قیمت در سال 1398 بنا بر بخش نامه مربوطه برای بتن با رده مقاومتی C25 و اسلامپ 8 بدون در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده و هزینه پمپاژ با پمپ دکل 2925428 ریال و با پمپ ثابت 2785428 ریال اعلام شده است.
انواع بتن آماده تولیدی
بتن آماده با نام RMC یا (Ready-mix concrete) نیز شناخته می‌شود. از آنجایی که این محصول برای مقاصد و نقاط مختلفی در ساختمان و محوطه سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در انواع متفاوتی تولید می‌شود. برای همین متناسب با نوع اختصاصی محصولات تولید شده، ترکیب تشکیل دهنده آنها نیز با هم متفاوت است. البته لازم به ذکر است که سیمان ماده مشترک در تولید همگی آنها است. از انواع این محصولات به بتن استاندارد، معماری، تقویت شده با فیبر، پیش ساخته، سیال، خود متراکم و متراکم را می‌توان نام برد. در ادامه به اختصار به معرفی هر کدام از این محصولات خواهیم پرداخت.
بتن آماده استاندارد
به نوعی می‌توان آن را به عنوان محصول پایه و ساده ترین حالت ممکن برای تولید سایر انواع دیگر شناخت. این نوع بتن برای استفاده در قسمت‌های مختلف سازه مناسب است. این محصول تحت عنوان (Standard Ready Mix Concentration) نیز شناخته می‌شود.
بتن آماده معماری
(Architectural and Decorative Concrete) نیز شناخته می‌شود. این بتن به سبب ساختار نرمی که دارد بیشتر در مواردی که هدف زیباسازی محوطه یا فضا باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بتن آماده تقویت شده با فیبر
در تولید این محصول از انواع فیبرهای شیشه‌ای، فولادی و ... استفاده می‌کنند. هدف از اضافه کردن این مواد کاهش نفوذپذیری بتن و افزایش قدرت کنترلی بتن در حالت انقباض است.
بتن آماده پیش ساخته
ساختار ویژه این محصول مملو از فضای متخللی است که به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت و باران در نظر گرفته شده است. این محصول در موارد ویژه‌ای مانند احداث پارکینگ یا پیاده رو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بتن آماده سیال
این محصول حداکثر سیالیت را در بین انواع محصولات دارد. به همین علت کاربرد آن بیشتر برای کارهایی مانند درزگیری و تعمیرات است.
بتن آماده خود متراکم
این محصول همان طور که از نامش پیداست دارای حداکثر تراکم و فشردگی است. در روند تولید آن از اعمال فشار برای ایجاد بافت متراکم استفاده می‌شود. در نتیجه کمترین مقدار آب در این ترکیب وجود دارد. کاربرد این ماده در احداث سازه‌هایی مانند پل‌ها و سازه‌های بزرگ است.
بتن آماده متراکم
بر خلاف محصول قبلی برای تولید این محصول هیچ گونه فشاری اعمال نمی‌شود و بتن بدون این که تحت تاثیر نیروی بیرونی قرار گیرد به طور خود به خودی متراکم می‌شود. همچنین بر خلاف نمونه قبلی میزان زیادی آب در ساختار خود دارد.
طرز تهیه بتن آماده
دو نوع روش متفاوت برای تهیه بتن آماده به کار گرفته می‌شود. در روش اول همه مواد تشکیل دهنده نوع تعیین شده بتن با مقادیر مشخص و تعیین شده در کارگاه یا کارخانه با هم مخلوط و آماده سازی می‌شوند. محصول آماده پس از طی مراحل تولید توسط ماشین آلات ویژه به محل مورد نظر انتقال داده می‌شود. در روش دوم اما تمام مواد تشکیل دهنده بتن مورد نظر بعد از اندازه گیری دقیق، به کامیون‌های ویژه یا بونکر منتقل شده و سپس به سایت اجرایی فرستاده می‌شود. استفاده از روش دوم این حسن را دارد تا در صورت استفاده از بتن با تاخیر بتن آماده دچار افت کیفیت نشده و قابل استفاده باشد اما در ضمن استفاده از این روش با محدودیت حجمی بتن همراه است.
موارد لازم برای سفارش بتن آماده چیست؟
شاید این سوال به ذهن آید که برای سفارش بتن آماده چه نکاتی لازم است؟ برای سفارش این محصول کافی است تا از اهداف کاربردی بتن و نوع کاربری و انتظاراتی که از این محصول داریم اطلاعات کاملی تهیه کنیم. با ارائه این اطلاعات و جزییات به واحد تولیدی این امکان فراهم می‌شود تا امکان محاسبات دقیق برای اجزای تشکیل دهنده بتن و نسبت درست آنها در نظر گرفته شود. بتن عمدتا به صورت حجمی بر حسب متر مکعب یا یارد مکعب فروخته می‌شود. نحوه محاسبه حجم مورد نیاز نیز بر اساس دو شاخص چگالی و وزن واحد بتن محاسبه می‌شود. البته متداول است تا مقدار 4 تا 10 درصد بیشتر از حجم محاسبه شده تولید می‌شود تا ضایعات یا به عبارت بهتر مقدار پرتی بتن را پوشش دهد.
بتن آماده بهتر است یا بتن معمولی
در جواب این سوال و در مقام مقایسه این دو محصول باید گفت که به طور کلی امروزه کمتر از بتن معمولی استفاده می‌شود چون در بیشتر موارد به نظر کارشناسان دارای کیفیت پایین‌تری است اما در مقایسه با نوع آماده قیمت این محصول مقرون به صرفه‌تر است. اگر چه در صورت اجرای دقیق کنترل عوامل تولید در هر دو محصول و رعایت استانداردهای لازم نوع معمولی نیز با کیفیت اصولی قابل تولید است.
