از آن جایی که ایران نیز یکی از کشورهای زلزله خیز محسوب میشود، سبک کردن سازه های ساختمان همواره یکی از دغدغه های اصلی مهندسان ساختمانی است. با کمک سازه های فولادی سبک وزن ساختمان به میزان قابل توجهی کاهش مییابد. مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ایران این فناوری جدید ساختمانی را تائید کرده است و امروزه شاهد استفاده از سازه های سبک فولادی در ساختمان سازی مدرن هستیم. این روش در مقایسه با روش های سنتی ساختمان سازی با دقت و سرعت بالاتری اجرا میشود و در عین حال باعث صرفه جویی در هزینههای ساخت و ساز و جلوگیری از اتلاف مصالح ساختمانی میگردد. در ساختمان سازی های انبوه مسکن چه در بخش های دولتی و چه در بخش های خصوصی از این روش به وفور استفاده می شود.
سازه LSF چیست؟
برای اولین بار در سال 1886 مهندسان و معماران انگلیسی از سازه های فولادی سر نورد به منظور پوشش دادن بامها، دیوارها، نماها و سقف های صنعتی استفاده کردند. امرزه از سیستم سازه ای فولاد سبک به منظور ساخت انواع ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، ویلایی، تفریحی و ... استفاده میشود. کلمه LSF مخفف عبارت Lightweight Steel Frame است که وزن ساختمان را به طور قابل توجهی کاهش می دهد، در واقع می توان گفت بار مرده کمتری در دیوارها، کف و سقف را به ساختمان تحمیل میکند.
این سازه های پیش ساخته و بسیار سبک معمولا بر اساس نقشه معماری در محل کارخانه تولید میشوند. سپس در محل اجرای پروژه ساختمان به کمک ابزار و تجهیزات خاص نصب و راه اندازی می گردد. معمولا به هنگام ساخت از مقاطع فولادی جدار نازک فلزی یا همان ورق های گالوانیزه با عرض های متغیر پروفیل استفاده می شود. راحتی استفاده و سبکی ورق های فولادی نازک فرم داده شده درحالت سرد اصلی ترین مزیت سیستم های سازه ای فولادی سبک به شمار می رود. ساخت بناهای ساختمانی به کمک سازه LSF هیچ گونه تفاوتی با سیستم های رایج ساختمان سازی ندارد.
اجرا سازه LSF
اولین مرحله برای اجرای سیستم سازه ای LSF تهیه کردن یک پلان معماری دقیق بر اساس جزئیات مورد نظر کارفرماست. به کمک انواع سیستم های نرم افزاری موجود اسکلت اصلی سازه با تمام جزئیات اعم از میزان مقاومت ساختمان در برابر حواد طبیعی نظیر باد، طوفان، زلزله، برف و غیره، میزان بارهای زنده و مرده، فاصله گذاری ستونها از یکدیگر، جاگذاری ستون ها و تیرهای اصلی ساختمان و ... باید به دقت برآورد شود. هم چنین لازم است که مسیر لازم برای تاسیسات ساختمانی تعبیه گردد.
پس از طراحی دقیق سازه نوبت به پی ریزی ساختمان میرسد. در صورتی که تراز کف سازه از سطح زمین پایین تر باشد، باید از دیوارهای برشی در طبقه زیرین و زیر تمام دیوارهای باربر و غیر باربر استفاده کرد. بهترین سیستم توصیه شده برای پی ریزی ساختمام استفاده از سازه LSF نواری است. سطح پی باید کاملا تراز و بدون هیچ گونه ناهمواری باشد.
بعد از این مرحله نوبت به اجرای اسکلت اصلی ساختمان می رسد، دیوارها مسولیت اصلی حمل بار را بر عهده دارد. از آن جایی که سازه پیش ساخته دارای فضای خالی است می توان به کمک عایق های صوتی و حرارتی این فضای خالی را پر کرد. بهترین عایق فوم های پلی استایرن یا پلی اورتان، پشم سنگ فشرده است که نه تنها از هدر رفتن حرارت جلوگیری می کند، بلکه در برابر صوت نیز عایق بسیار خوبی است.
از انواع پانل های گچی، پانل های فایبر سمنت یا پانل های چوبی ام دی اف می توان به عنوان یک پوشش خارجی استفاده کرد. معمولا این پانل ها در برابر رطوبت، حریق، ضربه، حشرات و مواد شیمیایی مقاوم هستند. هم چنین به راحتی نصب می شوند و می توانید به عنوان پارتیشن های داخلی، سقف کاذب، پوشش دیوارهای داخلی و خارجی از آنان بهره بگیرید.
مزایا و معایب سیستم های سازه LSF
برای گروه های مختلف شرکت کننده در اجرای سیستم های سازه ای سبک استفاده از این سازه مزایایی به دنبال دارد. برای مثال انعطاف پذیری در طراحی، تنوع در استفاده از مصالح مختلف ساختمانی، امکان طراحی سیستم های مدرن ساختمانی، برآورده کردن الزامات و استانداردهای ساختمانی از جمله مزایای اصلی سازه LSF برای طراحان و معماران ساختمان است.
پیمانکاران با استفاده از این سیستم سازه ای می توانند با سرعت بالاتری پروژه های خود را اجرا کنند، این امر باعث کاهش هزینه نیروی کار، موازی سازی فعالیت ها بدون ایجاد وقفه در روند کارهای ساختمانی، سهولت نصب تاسیسات ساختمانی، عدم نیاز به فضاهای کارگاهی مجهز، کاهش وزن سازه، صرفه جویی در هزینه ها و امکان تولید انبوه مجتمع های ساختمانی می شود.
هم چنین ساکنان ساختمان می توانند از عملکرد خوب عایق های حرارتی و صوتی بهره ببرد، هزینه مصرف انرژی برای آن ها به مراتب پایین تر خواهد بود، ساختمان در برابر حوادث طبیعی مقاوم و ایمن تر خواهد بود.
از جمله معایب سازه های فولادی سبک می توان به امکان آسیب پذیر بودن آنها در برابر آتش اشاره کرد. این سازه ها معمولا برای مناطق با آب و هوای گرم و نسبتا مرطوب مناسب نیستند.
قیمت سازه LSF
از عوامل موثر در تعیین قیمت سازه LSF می توان به قیمت ورق های فولادی سرد نورد شده، قیمت پانل های گچی، قیمت فوم های عایق حرارتی و صوتی، هزینه نیروی کار متخصص برای نصب و راه اندازی سازه، هزینه حمل و نقل سازه از محل کارخانه تا مقصد اشاره کرد.