انواع فونداسیون ساختمان کدامند؟
فونداسیون شامل انواع مختلفی است که از جمله آنها می‌توان مواردی مانند فونداسیون سنگی، آجری، بتنی، شفته‌ای، نقطه‌ای، نواری، گسترده، صفحه‌ای، مشترک، باسکولی، کلاف شده و شمعی را نام برد. در ادامه به توضیحاتی در مورد هر کدام از این انواع پی ساختمان خواهیم پرداخت.
فونداسیون سنگی
همان طور که از نامش پیداست از سنگ‌های محکم و سالم در پی ساختمان استفاده می‌شود. منظور از سنگ‌های سالم و مناسب عدم استفاده از انواع سنگ‌های لاشه و یا قلوه سنگ‌ها در این قسمت سازه است. چرا که سنگ‌های لاشه به دلیل عدم استحکام و قلوه سنگ‌ها به دلیل ساختار مدور، برای استفاده در پی مناسب نیستند. سطح پی سنگی در سازه از نظر اصولی باید از سطح دیواره‌هایی که روی آن ساخته می‌شود گسترده‌تر باشد. در این پی از دو جور ملات ماسه وسیمان و گل و آهک استفاده می‌شود. اگر بار وارده بر سازه کم باشد، ملات مناسب گل آهک و در صورتی که بار وارده زیاد باشد، ملات ماسه سیمان انتخاب می شود. پی سنگی فقط برای ساختمان‌های یک طبقه و دیوارهای محوطه مناسب است.
فونداسیون آجری
در مواقعی که میزان بار وارده بر سازه کم بوده و تهیه سنگ برای پی ساختمان گران و هزینه بر باشد مناسب است. ریشه پی آجری باید 15 تا 20 سانتی‌متر از دو طرف دیوار روی آن باشد و عرض پی آجری نیز 30 تا 40 سانتی‌متر از عرض دیوار بیشتر باشد.
فونداسیون بتنی
از بهترین نوع پی ساختمان است. دلیل این امر خاصیت بتن به عنوان یک ماده مستحکم در ساخت و ساز است. برای ساخت فونداسیون بتنی اول در قسمت کف فونداسیون به اندازه تقریبی ۱۰ سانتی‌متر بتن کم سیمان مگر برای جداسازی سطح خاک و بتن اصلی می‌ریزند. با این کار، سطح پی برای بتن ریزی اصلی تراز می‌شود. در مرحله بعدی روی بتن مگر درون پی را با تخته قالب بندی کرده و پس از آماده شدن قالب، بتن ساخته شده را داخل قالب می‌ریزند. به مدت یک هفته پس از اجرای پی بتنی بقیه مراحلل ساخت و ساز دنبال می‌شود. اگر بتن مسلح باشد، باید ابتدا میلگرد در قالب جاسازی شده، و در مرحله بعدی بتن ریزی انجام شود.
فونداسیون شفته‌ای
از ساده‌ترین انواع پی ساختمان به حساب می‌آید. شفته مورد استفاده ترکیبی از مخلوط خاک، آب، شن و گرد آهک که در هر متر مکعب خاک آن ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم آهک به کار می‌رود. در مواردی به این ترکیبات مقداری پاره سنگ اضافه می‌کنند. در مراحل اجرایی کار اول شفته را درون پی ریخته و پس از آن که عمق شفته به ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر رسید آن را صاف می‌کنند و 24 ساعت به آن زمان می‌دهند، تا دونم شود. منظور از دونم شدن تبخیر آب یا کاهش جذب آب موجود در شفته است. بعد آنرا با تخماق می‌کوبند تا کمتراکم شود. در مرحله پایانی کار، دوباره شفته‌ریزی تا پر شدن پی سازه ادامه می یابد.
فونداسیون نقطه‌ای
در ساختمان‌های فلزی و بتنی که بار سازه به شکل متراکم به زمین منتقل می‌شود اجرای این نوع پی توصیه می‌شود. این پی از لایه‌های متعددی شامل زمین، بتن مگر، میلگرد در قسمت کف پی، بتن اصلی و صفحه زیر ستون در سازه‌هایی که اسکلت آنها از نوع فلزی است، تشکیل شده است.
فونداسیون نواری
موارد کاربرد این نوع پی در سازه‌های آجری است. عمق استاندارد برای پی نواری 50 سانتی‌متر و عرض مطلوب برای آن بزرگتر از عرض دیوار در نظر گرفته می‌شود. درست مانند انواع نواری لایه‌های مختلفی در این پی موجود است که شامل شفته‌ریزی، کرسی چینی، شناژ، ملاتی با ترکیب ماسه و سیمان، قیرگونی، مجددا ملات ماسه و سیمان برای پوشاندن قیرگونی و در نهایت دیوار چینی اصلی می‌باشد.
فونداسیون گسترده
دلیل اطلاق واژه گسترده به این نوع پی این است که در مواردی که سازه اجرای یک ساختمان بزرگ مانند برج مسکونی اداری یا آسمان‌خراش‌های چند منظوره است به یک پی وسیع با الزامات خاص نیاز است. در این نوع پی ممکن است سطح پی برای تقسیم فشارهای ناشی از سازه حتی بزرگتر از سطح ساختمان در نظر گرفته شود. در این موارد از یک دال بتن ضخیم استفاده می‌شود. این بتن به شکل مسلح تمام قسمت‌های زیرین ساختمان و دیوارها و ستون‌ها را پوشش می‌دهد.
فونداسیون صفحه‌ای
مورد کاربرد و مساحت در نظر گرفته شده برای این نوع پی شبیه به فونداسیون گسترده است. برای ساخت این نوع پی از بتن آرمه به کار می‌برند. وجود ساختار صفحه‌ای در پی، جهت انتقال بار به خاک فونداسیون‌های صفحه‌ای در انواع پی صفحه‌ای ساده صفحه با دیوار محیطی، صفحه‌ای با تیر صفحه‌ای با دیوار بتنی در یک جهت، صفحه‌ای با دیوار بتنی در دو جهت و پی سلولی ساخته می‌شود.
فونداسیون مشترک
پی مشترک نوعی از پی است که برای دو و یا چند ستون به صورت مشترک در نظر گرفته می‌شود. برای جلوگیری از هم پوشانی فونداسیون‌های متعدد در ساختمان‌های کوچک ویا در حالتی که یکی از پی‌های ساختمان، درست کنار دیوار ساختمان مجاور باشد از این نوع پی استفاده می‌شود.
فونداسیون باسکولی
برای جلوگیری از چرخش پی و همین طور بخش‌هایی مانند تیر ستون‌هایی که در کنار دیوار همسایه قرار گرفته اند، از پی باسکولی استفاده می‌شود.
فونداسیون کلاف شده
وقتی دو پی جداگانه به وسیله فنر و شناژ (بتن آرمه) به یکدیگر اتصال یابند، این نوع از پی را کلاف شده می‌گویند.
فونداسیون شمعی
شمع از فولاد، بتن، بتن مسلح، و چوب ساخته شده است. پی شمعی در مواردی که مناسب باربری زمین کافی نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
چه محلی برای فونداسیون مناسب است؟
همان طور که می‌دانیم پی دارای دو سطح فوقانی و تحتانی است. محل ایده آلی که برای پی سازه در نظر گرفته می‌شود، فارغ از نوع پی انتخاب شده برای سازه، باید دارای ویژگی‌های زیر باشد.
سطح فوقانی پی پایین‌تر از سطح یخبندان باشد.
سطح تحتانی پی بالاتر از عمق ایستایی باشد.
اصول چهارگانه پایداری ساختمان که از فونداسیون تاثیر می‌گیرند، کدامند؟
این اصول چهارگانه عبارتند از پایداری در برابر واژگونی، نشست، لغزش و روان‌گرایی.
