ایجاد فضای مناسب تدریس در محیط خانه به جهت تداخل امر آموزش با سایر فعالیت های موجود در خانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و لذا باید تمهیدات مورد نیاز برای آن در نظر گرفته شود. در فضاهای مختلف با توجه به نوع آموزش و تعداد دانش آموزان الگوهای رفت و آمدی متفاوتی باید رعایت شود.
فضای آموزش
اتاق خواب شخصی شما یا گوشه ای از پذیرایی، قطعا فضای مناسبی برای آموزش نیستند اما اگر چاره ای ندارید شاید بتوانید بخشی از فضا را به نحوی جدا کرده و برای آموزش در نظر بگیرید. نکته بسیار مهم در این بخش این است که این جداسازی باید به گونه ای باشد که عوامل مزاحمی مانند صدا و بو، مزاحم بحث آموزش نشوند. چرا که این عوامل مزاحم باعث پرت شدن حواس دانش آموزان می شود و تمرکز را از آنها می گیرد.
در عین حال، در بسیاری از منازل فضای درس خواندن در بخش هایی مانند زیرزمین و یا اتاق های اضافه قرار می گیرد که از نور کافی برخوردار نیستند. باید بدانید یکی از اصول انتخاب فضای مناسب برای تدریس، در نظر گرفتن نور کافی در این فضا است. اما اگر فضای شما به میزان کافی نور ندارد یا به برگزاری کلاس های خصوصی به عنوان شغل دوم نگاه می کنید و در ساعات عصر کلاس ها را تشکیل می دهید، هنگام انتخاب فضا حتما تامین نور مورد نیاز را در نظر بگیرید. اگر فضای شما نور ندارد بهتر است از منابع نور مصنوعی به طور مناسبی در فضا استفاده کنید.
بنا به نحوه تدریس شما نحوه نورپردازی فضا متفاوت است. اما در کل اگر قرار است روی تخته آموزش دهید باید نور به حدی باشد که فضا برای دیدن تخته کاملا روشن باشد و اگر قرار است سر میز مقابل فردی که به او آموزش می دهید بنشینید باید فرد دید کافی روی برگه ها داشته باشد. در این حالت اگر تنها به نوری که از لامپ بالای سر می تابد اکتفا می کنید مطمئن باشید بعد از مدتی هم خودتان و هم دانش آموزی که به او آموزش می دهید از دیدن سایه خودتان روی برگه های کتاب خسته می شوید. در نظر داشته باشید که در هر حال نور طبیعی باعث سلامت و سرزندگی می شود و اگر امکانات شما اجازه می دهد بهتر است کلاس را در نقطه ای نورگیر انتخاب کنید.
البته سن دانش آموزان و تعداد آنها و نوع آموزش نیز مسایلی هستند که طراحی اتاق را تحت تاثیر قرار می دهند. مثلا اگر کودکان را آموزش می دهید طبیعتا باید محیطی شاد تدارک ببینید تا انرژی مورد نیاز آنها تامین شود و اگر بزرگسالان را آموزش می دهید نسبت به سن آنها فضا را جا افتاده تر دکور کنید تا کارایی بیشتری از آن به دست آید.
مبلمان
اندازه مبلمان در فضای آموزشی به نوع استفاده از آن بستگی دارد. اما بهتر است از مبلمانی ارگونومیک که با فرم بدن انسان تناسب دارد، استفاده کنید تا آسیب های ناشی از خستگی را در پایان کار با خود به خانه نبرید. فراموش نکنید که اگر چه این محیط در منزل شما واقع شده اما محل کار شما است و باید برای آن و مهم تر از همه برای سلامت خودتان سرمایه گذاری کنید.
استفاده از کتابخانه، قفسه های کتاب و یا قفسه هایی برای قرار دادن مجموعه ای از کتاب ها و منابع کمک آموزشی در کنار کتاب های کلاسیک دیگری که مورد علاقه خودتان هستند فضا را حرفه ای تر می کند. در عین حال در کنار این کتاب ها می توانید به مقدار کمی از تصاویر کاری یا گواهی نامه ها و مدارکی که در این زمینه دارید یا احیانا جوایزی که در این زمینه دریافت کرده اید کمک بگیرید.
در کلاسهای هنری می توان از قفسه ها و یا استندها و پایه ها برای نمایش کارهای هنری برجسته شما و یا همکاران و شاگردانتان بهره بگیرید. ضمن حفظ سادگی در نمایش آن ها، از تنوع رنگی و تنوع در شکل و فرم استفاده کنید و اجازه دهید در چشم هنرجویان شما تصویری حرفه ای بجا بماند.
از به کارگیری آثار هنری روی دیوار نهراسید و اجازه دهید شاگردان شما سلیقه شما را ببینند. اما این کار باید به نحوی صورت گیرد که باعث اختلال در امر آموزش نشود. مثلا روبروی در ورودی جایی است که اولین تاثیر را بر بیننده می گذارد و مناسب است.
رنگ
رنگ ها گاهی می توانند محرک و انرژی زا و گاهی کسالت آور بوده و باعث از دست رفتن انرژی شوند. رنگ های تند و تیز مانند سبز فسفری، زرد و قرمز تند باعث حواس پرتی افراد شده و تمرکز دانش آموزان را برهم می زنند. از طرف دیگر رنگ های خیلی سرد و کم انرژی مانند آبی روشن یا آبی خاکستری نیز باعث کسالت، خواب آلودگی و از بین رفتن توجه و تمرکز می شوند که در هر دو حالت آموزش مختل می شود. بنابراین در محیط آموزشی بهتر است از رنگ های نسبتا گرم و ملایمی مانند لیمویی و خردلی یا گلبهی روشن استفاده شود زیرا این رنگ ها به اندازه ای گرما دارند که به افراد برای آموزش دیدن و آموزش دادن انرژی دهند و از طرف دیگر ملایمت آن ها به حدی است که باعث آشفته شدن ذهن فرد نمی شود.
اگر فضای بزرگی در اختیار دارید به راحتی می توانید از رنگ های مختلفی برای دیوارها استفاده کنید اما دقت داشته باشید که این امر باید باعث زیباتر شدن محیط شده و منجر به شلوغ شدن فضا نشود.
استفاده از نقش ها بر روی دیوارها، صندلی ها و پرده نیز از همین اصل کلی تبعیت می کند. به این معنا که طرح ها و نقش های خیلی درشت و تند باعث پرت شدن حواس دانش آموزان می شوند و سادگی بیش از حد فضا نیز، محیط را کسالت بار می کند. استفاده از نقش های مناسب با فضای کار و موضوع آموزش در بخشی از فضا مثلا بر روی دیواری که تخته آموزش روی آن قرار دارد و دانش آموزان بیش از هر نقطه دیگری آن را می بینند تاثیر خوبی دارد و مانع یکنواختی محیط می شود.
استفاده از یک لوح که بتوان یادداشت هایی را روی آن نصب کرد، کارایی زیادی در کلاس درس دارد. این لوح می تواند از چوب پنبه و یا موادی شبیه به آن باشد تا بتوان یادداشت ها را با سوزن روی آن نصب کرد.
برگرفته از مجله منزل
