اولین نکتهای که باید به هنگام انتخاب کپسول مد نظر قرار دهید، انتخاب محل قرارگیری صحیح کپسول در خانه است. در هر ساختمان باید حداقل در هر طبقه یک کپسول وجود داشته باشید. مطمئن باشید که کپسول شما دم دست باشد و بیشتر نزدیک به مکانهایی باشد که احتمال وقوع آتش سوزی در آن بالاتر است همانند آشپزخانه، گاراژ و ...
اصولا چهار دسته کپسول آتش نشانی در بازار موجود است که بر هر کدام یک کلاس گفته میشود. کپسولهای کلاس A,B,C و D که هر کدام برای مهار کردن نوعی از آتش مناسب هستند.
کپسول آتش نشانی کلاس A: این نوع کپسول برای احتراقهای معمولی ناشی از چوب، کاغذ، پارچه و برخی از مواد پلاستیکی کارآمد است. در این نوع از خاموش کنندهها معمولا آب با انواع خاصی از مواد شیمیایی خشک ترکیب شده است که قابلیت جذب گرما به خود را دارد و به محض پاشیده شدن بر روی آتش میتواند آن را مهار کند.
کپسول آتش نشانی کلاس B: این نوع کپسول برای مهار کردن آتش ناشی از مایعات قابل اشتعال همانند گریس، بنزین و روغن قابل استفاده هستند. همچنین برای خاموش کردن هر نوع آتش سرچشمه گرفته از مایعات و گازهای قابل اشتعال مانند روغن و سوخت کاربرد دارد.
کپسول آتش نشانی کلاس C: خاموش کنندههای این کلاس تنها برای آتش سوزی با منشا انرژی الکتریکی مناسب است. منظور از آتش سوزی الکتریکی اتصال به وجود دارد در سیمهای زنده، پانلها و مدار شکنهاست که منجر به ایجاد حریق در ساختمان میشود. خاموش کننده با انتشار مواد عایق مانند مانع از انتقال برق میشوند، به این ترتیب آتش مهار میشود.
کپسول آتش نشانی کلاس D: این نوع از کپسولها به طور خاص برای مهار کردن آتش ناشی از فلزات قابل اشتعال طراحی شده است. از جمله این فلزات میتوان منیزیم، سدیم، آلومینیوم و تیتانیوم را نام برد.
علاوه بر کلاسهای فوق خاموش کنندههای چند منظوره نیز در بازار موجود است که برای از بین بردن انواع مختلف آتش کاربرد دارند. این نوع از خاموش کنندههای چند منظوره ترکیبی از دو یا چند کلاس فوقالذکر میباشد، همانند A-B, B-C or A-B-C.
البته نوع دیگری از کپسول آتش نشانی نیز وجود دارد که معمولا در مراکز رستورانی از آن استفاده میشود که به آن کپسول کلاس K گفته میشود. این کپسول برای از بین بردن آتش نشانی از چربی، روغن بسیار موثر است. این محصول با آزاد کردن نوعی ماده قلیایی یک فوم ایجاد میکند که بخارات را به دام میاندازد و به این ترتیب آتش خاموش میشود.
انجمن ملی حفاظت از آتش سوزی (NFPA.org) برای هر طبقه منزل وجود یک کپسول آتش نشانی را توصیه میکند. اگر وسایل خاموش کننده ای که در کمد اتاق خواب یا اتاق خواب قابل نگه داری هستند، را تهیه کنید به راحتی در صورت بروز آتش سوزی می توانید به آن دسترسی پیدا کنید. بهتر است تجهیزات آتش نشانی در مکانهایی که بیشتر مستعد آتش سوزی هستند از جمله آشپزخانه، محوطه کوره، گاراژ و کارگاه قرار داده شود.
پس از انتخاب نوع کپسول بر اساس نوع کاربری محل مورد استفاده و قرارگیری آن در جای مناسب وقت آن رسیده است که با نحوه کار آن نیز آشنا شوید. بهتر است تمامی اعضای خانواده از جمله فرزندان خانواده با نحوه صحیح استفاده از کپسول آتش نشانی آشنا شوند تا در مواقع اضطراری بتوانند از آن استفاده کنند. بهتر است نحوه آزاد شدن عامل کپسول و هدف گیری آن بر روی منبع آتش به همه افراد ساکن در ساختمان آموزش داده شود. هرگز پین یا اهرم تعبیه شده بر روی کپسول را نکشید چون این کار باعث میشود که عامل شکسته شود و به این ترتیب کپسول غیر قابل استفاده خواهد شد. به تاریخ انقضای درج شده بر روی هر کپسول دقت کنید و آن را در تقویم خود یادداشت کنید، تا به محض تمام شدن مدت استاندارد مصرف آن را با کپسول جدید جایگزین نمایید.
استفاده از کپسول آتش نشانی بسیار آسان است. در صورت وقوع حادثه ابتدا پین مخصوص یا ضامن کپسول تعبیه شده را بکشید. اطمینان حاصل کنید که شلنگ در فاصله مناسبی از آتش قرار دارد و به درستی منبع آتش را هدف قرار دهید. پس از جهت یابی صحیح اهرم آن را باز کنید تا مواد خاموش کننده از کپسول بیرون بیاید. با کم شدن مقدار آتش کم کم به آن نزدیک شوید و با حرکت دادن شلنگ به سمت طرفین اقدام به اطفای حریق کنید. در صورت شلعه ور شدن مجددا آتش مراحل بالا را مجددا تکرار کنید.
از جمله نکات دیگری که به هنگام استفاده از کپسول باید به آن توجه داشت حفظ خونسردی در صورت بروز حادثه است. بهتر است برای خاموش کردن آتش در جهتی قرار بگیرد که پشت به باد باشد برای مثال جلوی درب خروجی. قبل استفاده از کپسول چند بار آن را تکان دهید تا پودر داخل آن مجددا فعال شود. بهتر است پس از مصرف دستگاه را بلافاصله شارژ و آماده نماييد.
کپسول آتش نشانی باید در موعدهای زمانی مقرر سرویس دهی و شارژ شوند تا در زمان های اضطراری که قصد استفاده از آنها را دارید، برای شما مشکل ساز نشوند. عدم آگاهی در مورد این مسئله در زمان آتش سوزی اصلا اتفاق خوبی نیست و ممکن است که باعث خسارتهای زیادی برای شما شود. اگر حتی یک مرتبه از کپسول آتش نشانی خود استفاده کردهاید، باید حتما نسبت به شارژ مجدد آن اقدام کنید.