کفپوش آنتی استاتیک چیست؟

تقریبا هر گونه حرکت در یک محیط باعث ایجاد الکتریسته ساکن می شود. این حرکت می تواند شامل یک راه رفتن ساده بروی فرش، حرکات روزانه وسایل نقلیه سبک و سنگین در یک انباری یا حرکت های مکرر یک دستگاه خودکار در یک کارخانه باشد. حداکثر مقدار الکتریسیته ساکن زیر 3500 ولت است. اما نکته ای که اهمیت دارد این است که این الکتریسیته توسط انسان قابل تشخیص نیست؛ بنابراین از بسیاری از خطرهای احتمالی ناشی از شارژ الکتریکی اطلاعی نخواهد داشت. شارژ الکتریکی می تواند تاثیرات مخربی در محیط های حساسی چون صنایع الکترونیکی، صنایع نظامی، صنایع شیمیایی، صنایع الکترو مخابراتی، صنایع خودروسازی، هوافضا، کارخانجات دارویی و بهداشتی و برخی صنایع غذایی داشته باشد. در چنین محیط های حساسی برای پوشش کف بهتر است از کفپوش های اپوکسی آنتی استاتیک استفاده گردد. کفپوش های آنتی استاتیک معمولا حاویلایه های رسانا هستند که باعث تخلیه بارهای الکتریکی می شوند. در واقع کف های آنتی استاتیک الکتریسیته ساکن را از طریق کف به زمین منتقل می کنند. کف های آنتی استاتیک با انتقال الکتریسیته ساکن موجود در محیط کار، مانع انفجار و آتش سوزی می شوند در نتیجه برای محل هایی که در آن مواد و مصالح اشتعال زا به کار می روند، مناسب خواهند بود. در واقع این کف ها ریسک خسارات مالی پرهزینه و خسارات جانی را کاهش می دهند. برای داشتن یک سطح آنتی استاتیک با کارایی بالا، داشتن یک زیرساخت با کیفیت، بسیار ضروری است. سطح بتنی زیرین باید سخت و محکم بوده و عاری از گرد و خاک، رنگ، آهک، گچ و هرگونه پوششی اضافی بروی آن باشد.

انواع کفپوش های آنتی استاتیک

دو نوع کفپوش آنتی استاتیک وجود دارد:

1- کفپوش رسانا(conductive systems)

2- کفپوش پراکنده ساز الکتریسیته(diddipative flooring).

جهت تعیین نوع مناسب، باید کاربری صنایع مورد نظر، و میزان تولید الکتریسته ساکن در آن و پیامدهای احتمالی ناشی از شارژهای الکتریکی را در نظر داشت.
مقاومت (ناگذرایی-impedance) کفپوش های آنتی استاتیک با واحد اُهم نشان داده می شود. دو نوع کفپوش آنتی استاتیک ذکر شده دارای مقاومت های متفاوتی هستند. نوع اول یعنی کفپوش های رسانا دارای حداکثر مقاومتی 1 میلیون اُهم و نوع دوم مقاومتی بین 1 میلیون تا 1 بیلیون اُهم هستند. به زبان ساده مقاومت بالاتر به معنی رسانایی کمتر است؛ اما به این معنی نیست که لزوما مقاومت کمتر گزینه مناسب تری برای کفپوش های آنتی استاتیک است؛ درواقع انتخاب کفپوش مناسب به نیازهای صنعت مورد نظر بستگی دارد. به عنوان مثال از کفپوش های رسانا نباید در مراکز مخابراتی یا کنترل پرواز استفاده شود.

در ادامه یکی از روش های اجرای کفپوش های آنتی استاتیک از نوع کفپوش های رسانا ارائه شده است.

نحوه اجرای کفپوش آنتی استاتیک رسانا

1- آماده سازی سطح
ابتدا سطح بتن باید با استفاده از مواد چربی زدا (greaser)، از هرگونه مواد زائدی همچون واکس، چربی، موم و سایر آلودگی ها پاک و خشک شود. حداکثر رطوبت باقی مانده می تواند 5% باشد. سپس سطوح آلوده بتن با استفاده از دستگاه های گریندر و شات بلاست پاکسازی می گردد. در مرحله بعد گرد و خاک باقی مانده توسط جاروهای برقی جمع آوری و پاک می شود. در این مرحله سطح باید کاملا تمیز و عاری از هر گرونه گرد و خاکی باشد.

2- بتونه کاری (Priming)
در مرحله دوم ملات بتونه (پرایمر) باید آماده گردد. این ملات باید به آرامی مخلوط گردد و حداقل 4 دقیقه همزده شود. سپس ملات بتونه بروی سطح خشک بتن (2/0 تا 25/0 کیلوگرم بر مترمربع) اجرا می گردد.

3- اجرای نوار مسی
در مرحله سوم یک نوار مسی (با ابعاد و ضخامت مشخص) بروی لایه بتونه قرار داده می شود. نوارهای مسی در فاصله 1 تا 4 متری از یکدیگر جاگذاری می شوند. در مجاورت دیوارها، نوار مسی باید در فاصله حدودی 15 سانتی از دیوار قرار داده شود. در نهایت نوار مسی باید به بیرون از اتاق مورد نظر کشیده شود و با زمین تماس پیدا کند.

4- روکش پایه
بعد از خشک شدن لایه بتونه که معمولا 6 تا 8 ساعت طول می کشد، روکش دیگری بروی نوارهای مسی قرار میگیرد. این روکش سیاه رنگ دارای خاصیت خودتراز شوندگی (self leveling ) است و پستی و بلندی های ناشی از نصب نوارهای مسی را برطرف می کند.

5- روکش نهایی
در مرحله آخر روکش نهایی اپوکسی (یا پلی اورتان) اجرا می گردد. این روکش نیز دارای خاصیت خودتراز شوندگی است. روکش نهایی بعد از خشک شدن لایه زیرین، اجرا می گردد. لازم به ذکر است قبل اجرای روکش نهایی باید از تمیز بودن سطح مطمئن بود. رنگ های متنوعی برای لایه روکش وجود دارد و به نوع کاربری محلی که در آن اجرا می گردد بستگی دارد. برای خرید انواع کفپوش اپوکسی به این صفحه مراجعه نمایید.

نکته در مورد کف های آنتی استاتیک

امروزه نوع جدیدی از کفپوش های آنتی استاتیک در بازارهای جهانی عرضه شده است. کف های پراکنده ساز الکتریسیته بر پایه رزینِ PMMA (PMMA-based static diddipative flooring) گزینه بسیار مناسبی برای طیف وسیعی از نیازهای کفپوش های آنتی استاتیک است.

در کفسازی آنتی استاتیک پیشین از یک لایه پرایمر (بتونه)، یک لایه مس و یک لایه روکش نهایی استفاده شده است. لایه روکش نهایی در این نوع کف سازی ها (اپوکسی یا پلی اورتان) به مدت زمان زیادی برای سخت شدن نیاز دارد (5 تا 7 روز)، در صورتیکه در ورژن PMMA، از یک پودر آنتی استاتیک در لایه روکاری استفاده شده است که در مدت زمان یک ساعت سخت می شود. بعد از این زمان کوتاه، کف قابل استفاده است. علاوه بر این خاصیت، از مهم ترین خواص کفپوش های PMMA، قابلیت تعمیرات راحت آن است. در صورت وقوع خرابی جهت تعمیر این نوع کف ها، دیگر نیاز به تعویض کل سطح نیست و تنها می توان محل مورد نظر را تعویض و تعمیر نمود.