امروزه با پیشرف صنعت ساختمان سازی و استفاده از ابزارهای مختلف برای اجرای پروژه تحولات زیادی در این حوزه به وجود آمده است. یکی از این تحولات که کار را تسریع می‌بخشد داربست است. داربست‌ها با توجه به محدودیت قدی کارگران و عدم وجود ابزار لازم برای کار در ارتفاعات بالا ایجاد شدند و کمک شایانی به کارگران ساختمانی کردند.
داربست‌ها میله‌هایی چوبی یا فلزی هستند که از آنها برای دسترسی به نقاط مختلف ساختمان استفاده می‌شود.
داربست سازه موقتی است که با استفاده از قطعات مختلف ساخته می‌شوند و بعد از انجام کار مد نظر و اتمام مراحل ساخت ساختمان و زدن نما داربست‌ها از هم باز و جمع می‌شوند. مهارت و دقت در ساخت داربست بسیار حائز اهمیت است یک اشتباه و بی دقتی با جان انسان‌ها بازی خواهد کرد. تلفات ناشی از وجود اشکال در داربست علاوه بر تهدید جان کارگران، جان عابرین پیاده را نیز در خطر می اندازد از این رو حتما باید از افراد متخصص استفاده و نکات ایمنی را رعایت کرد.
انواع داربست
داربست‌ها بسته به کاربردشان انواع مختلفی دارند که هر کدام از آنها برای موقعیت‌های خاصی کاربرد دارند. انواع داربست عبارتند از:
- داربست فلزی: این نوع داربست از فولادهای 5 سانتی متری ساخته می‌شوند که قطعات کار به کمک بست به هم متصل می‌شود و در ساختمان سازی کاربرد دارد.
- داربست نمایشگاهی: داربست‌های نمایشگاهی در اندازه‌های مختلف برای ساخت غرفه‌های نمایشگاهی در سالن‌های باز استفاده می شود. نصب راحت و سریعی دارند و بسیار پرکاربرد هستند.
- داربست مثلثی: داربست مثلتی فریم‌های مثلی دارد که به صورت نر و ماده به هم متصل می‌شوند.
- داربست چوبی: این گونه داربست‌ها ثابت هستند و برای آن از نردبان‌های مخصوص، تخته و پل موقت استفاده می‌شود.
- داربست معلق: در مکان‌هایی که امکان ایجاد داربست از سطح زمین وجود نداشته باشد از داربست معلق استفاده می‌شود که به دیوار ساختمان تکیه می‌دهد.
- داربست پایه‌دار: این نوع داربست سرعت برپا سازی بالایی دارد و فقط قابلیت اجرای یک ردیف داربست را دارد. داربست های پایه‌دار، پایه های ثابتی دارند که برای بالا رفتن از آنها از نردبان استفاده می‌شود.
داربست مثلثی
داربست مثلثی نوعی از داربست‌های مدولار یا اسکافلد است که نوعی داربست موقت است که برای ارتفاعات زیاد کاربرد دارد. یکی از کاربردهای استفاده از داربست مثلثی، ساخت پل یا برج‌های بلند است. در این نوع سازه‌ها ایمنی و محکم بودن داربست بسیار حائز اهمیت است. این داربست نسبت به سایر مدل‌ها مقرون به صرفه تر است و نیازی به آچارهای مختلف برای نصب ندارند. داربست مثلثی ساده ترین نوع از نظر عملکردی است و نصب آسانی دارد.
داربست مثلثی از فریم‌های مثلثی با اضلاع 120 سانتی متری و ارتفاع 50، 75 و 100 سانتی متری ساخته می‌شوند. این فریم‌ها به صورت نر و ماده به هم متصل می شوند. بیشترین کاربرد داربست‌های مثلثی در کفراژ بندی دال یا تیر و ساخت پل است. داربست مثلثی حدود 14 تن بار را تحمل می‌کند و سرعت ساخت و ساز را بالا می‌برند. مونتاژ و دمونتاژ کردن راحتی دارد که نیاز به زمان زیادی ندارند از این رو گزینه مناسبی برای انتخاب هستند.
اجزای اصلی داربست مثلثی
برای مونتاژ کردن داربست به اجزای مختلفی نیاز داریم که عبارتند از:
- فریم
- کفشک
- پین
- سرجک قابل رگلاژ
- مهار افقی و مایل
ویژگی‌های داربست مثلثی
- افزایش سرعت کار
- باز و بسته کردن آسان
- مقاوم بودن
- قیمت مناسب
- قابل اجرا توسط کارگر ساده
- سهولت در جابه‌جایی قطعات
- سبک بودن اجزای کار
- قابل توسعه
- قابل استفاده برای ارتفاع‌های بلند
- قابلیت استفاده در پروژه های وسیع و ساخت پل
- تحمل 14 تن بار و حتی بیشتر
- قابلیت استفاده برای ساخت سقف‌های عظیم
وزن داربست مثلثی
- فریم ۱۰۰*۱۲۰ وزن: 9 کیلوگرم
- فریم ۷۵*۱۲۰ وزن: 8 کیلوگرم
- فریم ۵۰*۱۲۰ وزن: 7.5 کیلوگرم
- مهار افقی و مایل۱۲۰ وزن: 2.7 کیلوگرم
- مهار افقی ومایل۱۶۹٫۷ وزن: 3.4 کیلوگرم
نصب داربست مثلثی
همچنین نوع مواد سازنده استفاده شده در ساخت این داربست، بر روی کیفیت آن تاثیر خواهد داشت. استفاده از مواد سازنده مرغوب موجب استحکام لوله‌ها و جلوگیری از خمیدگی و کج شدن آنها خواهد شد.
در صورتیکه داربست مثلثی سکوی ایستادن داشته باشد باید پهنای آن 0.6 متر باشد و اگر برای قرار دادن مصالح به سکو نیاز داریم باید پهنای آن 0.85 متر باشد. همچنین تخته‌ها باید به هم نزدیک باشند.
قیمت داربست مثلثی و عوامل موثر بر آن
قیمت این نوع سازه بسته به نوع مواد سازنده آن متفاوت است. در صورتی که مواد سازنده میله‌ها جنس خوبی داشته باشند قیمت نهایی داربست نیز بیشتر خواهد بود. وزن داربست نیز خود عاملی برای افزایش قیمت آن است هرچه وزن آن بیشتر باشد قیمت نهایی نیز بیشتر خواهد بود. تعداد فریم‌های مثلثی مورد نیاز را می توان بر حسب فاصله فریم‌ها از یک دیگر مشخص کرد.
رعایت نکات ایمنی یکی دیگر از الزامات اصلی نصب داربست است. متاسفانه سالانه کارگران زیادی در اثر بی احتیاطی و عدم رعایت استانداردهای ایمنی دچار صدماتی می‌شوند که ممکن است منجر به مرگ آنها شود. برای نصب باید استانداردهای لازم را رعایت کرد تا جان انسان‌ها با خطرات غیر قابل جبران تهدید نشود.
