تیرچه صنعتی

پیش از پرداختن به تیرچه صنعتی لازم است مختصری درباره کلیات تیرچه توضیحاتی داده شود

سقف تیرچه بلوک یکی از پرکاربردترین روش های اجرای سقف در صنعت ساختمان سازی به علت مقاومت بالای تیرچه بلوک در برابر نیروهای جانبی ارزان بودن و در نهایت سهولت در اجرای آن می باشد

تیرچه را به طور کلی می توان به سه دسته ذیل تقسیم کرد:
تیرچه خرپایی است با میلگرد های برشی عرضی ازجنس فولاد که در سقف به کار می رود و ترکیب آن با بتن سقف باعث می‌شود تا بتن به صورت تی شکل در آمده و حالت صلب به خود

۱- تیرچه صنعتی یا ماشینی با جوش نقطه ای
۲- تیرچه کرومیت یا فلزی
۳- تیرچه دستی با جوش قوس الکتریکی یا گاز co۲

تیرچه دستی در این نوع تیرچه خرپا به اینگونه است که میلگردهای عرضی که به آن زیگزاگ نیز گفته می شود به صورت ناپیوسته توسط نیروی انسانی به کار می رود و نحوه جوش آن که آن هم توسط نیروی انسانی بوده به صورت قوس الکتریکی یا جوش با الکترود با گاز محافظ co۲ انجام می گردد.

تیرچه صنعتی نوعی از انواع تیرچه است که به علت پیوسته بودن میلگردهای عرضی این نوع تیرچه را نسبت به تیرچه دستی متمایز کرده و باعث بالا بردن مقاومت آن در خرپای صنعتی می گردد و نکته دیگر تیرچه صنعتی نحوه جوش و اتصال میلگرد های تحتانی و فوقانی به میلگردهای عرضی می باشد که به صورت نقطه ای بوده و این نکته هم باعث بالا بردن مقاومت خرپاها و این نوع تیرچه از سایر انواع تیرچه ها گردد

نکات مهم در خرپای تیرچه صنعتی

تیرچه کرومیت جنس این نوع تیرچه تماما از جنس فولاد بوده و به جای میلگردهای تحتانی و فوقانی در انواع دیگر تیرچه در قسمت تحتانی آن از ورق به ضخامت ۳ یا ۴ میل در قسمت فوقانی از نبشی استفاده می‌گردد که به وسیله میلگردهای عرضی به هم متصل شده و در نهایت تیرچه کرومیت را تشکیل می دهد.

از مهم ترین نکات خرپای صنعتی در خیلی نبود نیروی انسانی و خطای احتمالی نیروی انسانی که اجتناب‌ناپذیر است می‌توان اشاره کرد زیرا تمامی گام‌های میلگردهای برشی به صورت دقیق ۲۰ سانتی متر قرار گرفته و جوش نقطه ای به علت نقطه ای بودن آن به اندازه کافی اتصال محکم را حاصل کرده و آب موجود در میلگرد را نمی گیرد

رایجترین نوع تیرچه در ایران که اکثر مهندسین ایرانی از آن استفاده می‌کنند تیرچه با خرپا می‌باشد که این نوع تیرچه تشکیل شده‌است از خرپا که اغلب از میلگرد ساخته می‌شود. بتن پاشنه، اگر برای ریختن بتن پاشنه از قالب سفالی استفاده شود به آن تیرچه با کفشک گفته می‌شود. تیرچه پیش فشرده نیز در بعضی از ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به جاي ميلگرد از واير استفاده ميگردد به کار رفته و در جاهايي كه بنا بشرايط ميلگرد وجود ندارد تا حدودي و بنا بر رعايت مواردي از قبيل نزديك كردن اكس هاي تيرچه نسبت بهم استفاده ميگردد .

 نوع بعدي تيرچه كروميت است كه بجاي پاشنه بتن از ورق اهن به عرض سيزده سانت استفاده ميگردد .اجزای تشکیل دهنده خرپای تیرچه عبارتند از:میلگرد بالا-میلگرد مياني يا زيگزاگ یا عرضی- آهن پایین یا میلگردهای کششی. میلگردهای بالا عضو بالای خرپا بوده و قطر آن نباید از ۶ میلی‌متر کمتر از ۱۲ میلی‌متر بیشتر باشد (توصیه می‌شود از میلگرد۱۰یا۱۲ آجدار استفاده شود) ارتفاع خرپای تیرچه باید به اندازه‌ای باشد که میلگرد بالا قدری بالاتر از سطح بلوک قرار گرفته و دربتن پوشش قرار گیرد.

 میلگرد عرضی عضو مورب خرپا را تأمین می‌کند و نیروهای برشی سقف را تحمل می‌کند. حداقل سطح مقطع میلگردهای عرضی نباید ازbwt 0015/ کمتر باشد که در آن bwعرض جان تیرو t فاصله دو میلگرد عرضی متوالی از یکدیگر است. زاویه میلگردهای عرضی با آهن پایین بین ۳۰تا ۴۵ درجه می‌باشد. قطر آهن عرضی بین ۵ تا ۱۰ میلی‌متر است و حداکثر فاصله میلگردهای عرضی از یکدیگر۲۰سانتی‌متر می‌باشد. آهن پایین یا میلگردهای کششی ممان‌های مثبت وسط دهانه را تحمل می‌کنند. حداقل میلگردهای پایین که سرتا سر طول تیرچه را طی می‌کند دو عدد می‌باشد که قطر آن از ۸میلی‌متر کمتر و ۱۶ میلی‌متر بیشتر نباید باشد.

 حداقل سطح مقطع میلگردهای کششی برای فولادهایی که حد جاری شدن ان پایین است۰۰۲۵/ و آن‌هایی که حد جاری شدنشان بالای ۰۰۱۵/سطح مقطع جان تیر می‌باشد و حداکثر سطح مقطع آن نباید۵/۲٪ سطح مقطع جان تیر بیشتر باشد. اگر ضخامت بتن پاشنه تیرچه ۵/۵ سانتی‌متر یا بیشتر باشد می‌توان با استفاده از فولادهای کششی به قطر۱۸تا۲۰ میلی‌متر آن را انجام دهیم. حداقل فاصله میلگردهای کششی از همدیگر باید ۵ میلی‌متر بیشتر از بزرگترین دانه بتن مصرفی باشد. برای این که چسبندگی بیشتری بین فولاد و بتن ایجاد شود بهتر است که تمام میلگردها به صورت آجدار استفاده شود.

تیرچه صنعتی گروه فنی و مهندسی آرکادا با داشتن تجهیزات مناسب و استاندارد در زمینه تولید تیرچه های صنعتی امیدوار است بتواند نیاز صنعت ساختمانی و تیرچه سازی را رفع نماید.

سقف تیرچه بلوک سقف‌هایی است که ترکیب تیرچه و بلوک سبک سیمانی یا بلوک سفالی است.سقف های تیرچه بلوک به دو دسته کلی سقف های با تیرچه های بتنی و سقف های با تیرچه های فولادی با جان باز تقسیم بندی می شوند.

حال آنکه هر یک از این نوع سقف ها به لحاظ جزئیات اجرایی و نیز بلوک مصرفی تنوع دارند (مانند سقف هایی با بلوک بتنی، بلوک سفالی، بلوک پلی استایرن و …).

می‌دانیم که کلیه مصالح ساختمانی به جز فولاد تحمل نیروهای کششی را ندارد در این صورت وجود بتن یا هر عضو دیگری علاوه بر اینکه کمکی به تحمل نیروهای وارده نمی‌کند بلکه بار مرده سقف یا دال را بالا می‌برد که برای تحمل آن به‌ناچار باید از فولاد بیشتری استفاده کنیم بدین ترتیب در سقف‌های تیرچه بلوک بتن ناحیه کشش حذف شده‌است و فقط آن مقدار بتن که باید فولادهای کششی را در خود جای دهد نگهداری می‌شود (بتن پاشنه تیرچه) حذف بتن کششی در سقف‌های تیرچه بلوک که به وسیلهٔ بلوک جایگزین می‌شود باعث شده این نوع سقف‌ها از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه باشد و روز به روز بر مصرف آن اضاف شود. خلاصه آنکه سقف تیرچه بلوک عبارتند از تعدادی تیرT شکل که کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

 اجزای تشکیل دهندهٔ سقف‌های تیرچه بلوک عبارتند از تیرچه – بلوک –بتن بالا یا درجا که در بالای سقف قرار می‌گیرد و باعث اتصال تیرچه‌ها می‌شود که این امر باعث یکپارچه کار کردن اجزا می‌شود. بتن به کار رفته نیز در قسمت فشاری سقف قرار می‌گیرد.

بلوک قطعه‌ای است سفالی یا بتنی که بین تیرچه‌ها قرار گرفته و هیچ نوع باری را تحمل نمی‌کند و فقط به منزله قالب بندی بتن بالا و همچنین قالب بندی جان تیرT شکل برای بتن در جا می‌باشد. ابعاد بلوک۲۵×۲۰×۴۰ است و اگر بار سقف زیاد یا دهانه بزرگ باشد که مجبور باشیم از تیرچه با خرپای بلند استفاده کنیم در این صورت باید بلوک با ارتفاع ۲۵سانتی‌متر بکار برده شود. برای سقف‌هایی که به علت‌های محاسباتی مجبوریم ضخیم‌تر اجرا کنیم باید از بلوک‌های ۲تکه استفاده کنیم و ارتفاع این بلوک‌ها وقتی که روی هم قرار گیرند بر حسب محل مصرف تا ۳۵ سانتی‌متر هم می‌رسند و به دلیل این که این بلوک‌ها به صورت کام و زبانه هستند وقتی که روی هم قرار گیرند یکپارچه عمل می‌کنند. وزن بلوک سفالی در حدود۷تا ۱۰کیلوگرم و وزن بلوک بتنی در حدود۱۵تا۲۰ کیلوگرم می‌باشد در هر حال وزن بلوک باید به اندازه‌ای باشد که کارگر بتواند به راحتی آن را حمل کند، البته وزن بلوک هر قدر کمتر باشد بهتر است زیرا بار مرده سقف کمتر خواهد شد.

 سطح بالایی بلوک قالب بتن را تأمین می‌کند و سطح زیرین ان برای گچ و خاک و سفید کاری اتاق‌ها می‌باشد و سطح‌های اطراف قالب جان تیر T شکل بتن درجا می‌باشد و زاویهٔ آلفا سطح مقطع بیشتر جان تیر T شکل را تأمین کند. خاصیت مکندگی بلوک از ۲۰٪ بیشتر نباشد و کمتر از ۱۳٪ نیز نباید باشد زیرا در غیر این صورت کلیهٔ آب ملات را مکیده و باعث فساد آن می‌شود یا این که تمایلی به مکیدن آب ملات نداشته که در این صورت گچ و خاک به آن نمی‌چسبد و طبله می‌کند. مصالح مصرفی برای تهیه بلوک می‌تواند از یونولیت یا مقوا و غیره باشد که این‌ها در ایران رایج نیست و بیشتراز بلوک سفالی یا بتنی استفاده می‌شود. به هر حال جنس بلوک باید طوری باشد که با بتن در جا ترکیب شیمیایی نداشته باشد.

استفاده از سقف‌های تیرچه بلوک در ساختمان‌های متعارف بسیار مرسوم می‌باشد. از مهم‌ترین مزایای سقف تیرچه بلوک درمقایسه با سایر سقف‌ها نظیر طاق ضربی و دال مسلح یکپارچه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به علت استفاده از بلوک‌های توخالی و حذف بتن منطقه کششی در مصرف بتن صرفه جوئی قابل توجهی صورت می‌گیرد.
• به علت پیش ساخته بودن تیرچه و بلوک، نصب سقف بسیار سریع و آسان بوده و به کارگران متخصص قالب بندی و آرماتور بندنیازی نمی‌باشد.
• از نظر اجرا در سقف‌های تیرچه بلوک بتن ریزی به صورت یکپارچه انجام می‌شود و بتن کمتری نسبت به سقف‌های بتن آرمه متداول مورد نیاز است.

مجموعه روشهای اجرای سقف کرمیت

الف) سقف کرمیت با قالب دائمی:

•     تیرچه کرمیت و بلوک پلی‌استایرین
•     تیرچه کرمیت و بلوک سیمانی

ب) موقت (کامپوزیت کرمیت)

قابلیت کاربردی در کلیه موارد سقف‌ها

این سقف در کلیه سازه‌های بتنی و فولادی، مساکن شهری و روستایی و مناطق زلزله زده و حادثه دیده مانند زلزله اخیر آذربایجان و ساختمان‌های صنعتی، اداری وتجاری بکار می‌رود.

الزامات طراحی ساخت

طراحی سقف کرمیت براساس نشریه ۱۵۱ و ۵۴۳ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور می‌باشد. روش‌های ساخت و فولاد و بتن مصرفی همچنین روش‌های اجرا و ملزومات تحت شماره ۱۲۹۷۷ سازمان ملی استاندارد ایران می‌باشد.

 تیرچه پاشنه بتن

کاربرد تیرچه پاشنه بتن  در ساختمان‌های آجری

در ساختمان‌های آجری اگر بخواهیم از سقف تیرچه بلوک استفاده کنیم باید حتماً روی دیوار حمال شناژ افقی اجرا نماییم. پهنای این شناژ مساوی پهنای دیوار و بلندی اندر حدود ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر است و باید حداقل به ۴ میلگرد ۱۲ تا ۱۴ مجهز گردد.

کاربرد تیرچه پاشنه بتن در ساختمان‌های بتنی

اگر سقف تیرچه بلوک  و تیرچه پاشنه بتن در ساختمان‌های بتنی اجرا گردد از آنجا که ممکن آست ارتفاع پلی که سقف به آن منتهی می‌شود بلندتر از سقف باشد بهتر است این اختلاف ارتفاع را در کنار پل به وسیلهٔ بتن با زاویهٔ ۴۵ درجه پر نماییم و بقیهٔ سطح را با بتن سبک یا پوکه هم سطح نماییم. طول کنسول بتنی باید۱ بر ۴ طول سقفی باشد که کنسول به آن متکی است. سر تیرچه‌های کنسول باید چند سانتی‌متر بالاتر رگلاژ شود. آهن ممان منفی در روی کنسول باید به وسیلهٔ محاسبه تعیین گردد. زیرا کلیه بار کنسول به وسیله همین آهن‌ها تحمل می‌گردد و باید در حدود ۵/۲ تا ۳ برابر طول کنسول در سقف ریشه داشته باشد. در موقع رگلاژ تیرچه باید کمر تیرچه‌ها حدود ۲ تا ۳ سانتی‌متر از ۲ سر آن بلندتر باشد تا پس از بتن ریزی و قالب برداری اگر قرار است افت کند مسطح شود.

تیرچه و لایه‌های روی آن عیار بتن روی بلوک ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن و ماسه می‌باشد و ضخامت آن بر روی بلوک ۵ سانتی‌متر است برای راحتی کار اگر جلو دست. بنایی که مشغول پهن کردن و ماله کشی بتن روی بلوک می‌باشد یک عدد آجر فشاری که معمولاً ضخامت آن ۵ سانتی‌متر است قرار دهند کنترل ضخامت بتن روی بلوک آسان تر می‌شود. بتن روی ۲ تیرچه در فاصله دو بلوک قرار می‌گیرد و باید کاملاً تو پر بوده و کرمو نباشد. به همین دلیل در حین بتن ریزی باید آن را با سر تیر چوبی نازکی کوبیده ویا با ویبراتور لرزانید، ویبره کردن بیش از حد بتن باعث تفکیک اجزای آن می‌شود.