پوشش زیرین می‌تواند فقط از یک نوع مصالح تشکیل شده باشد، مانند لمبه چوبی و یا از ترکیبی از مصالح مانند رابیتس و اندود گچ ساخته شده باشد.
آویزهای سقف کاذب
آویزها در سقف های با اسکلت فلزی اعم از خرپا، طاق ضربی و یا تیرچه بلوک و غیره به سازه اصلی ساختمان متصل می‌گردند. در سقف های بتنی باید هنگام بتن‌ریزی پیش‌بینی های لازم برای استقرار آویزها صورت پذیرد. اگر هنگام بتن‌ریزی آویزهای قائم تعبیه نشده باشند، می‌توان با استفاده از چکش های فشنگی آنها را نصب نمود. برای آویزهای قائم می‌توان از موارد زیر استفاده کرد :
- میلگرد به قطر حداقل 6 میلیمتر.
- سیم فولادی گالوانیزه با قطر حداقل 1/3 میلیمتر.
- تسمه فولادی ضدزنگ با سطح مقطع حداقل 1 سانتیمتر مربع و قطر حداقل 5/1میلیمتر.
تعداد آویزها در هر مترمربع و فاصله آن ها از هم به نوع پوشش سقف کاذب و مقاومت و قابلیت تغییر شکل آویزها بستگی دارد. آویزها حتی‌الامکان باید به فواصل مساوی از هم قرار گرفته و قائم و صاف باشند. برای وصل کردن آویزها به سقف های با اسکلت فلزی، از جوش یا پیچ و مهره استفاده می شود.
در سقف های چوبی، اتصال آویزها به سقف با پیچ یا قلاب انجام می‌شود. پیچ یا قلاب باید حداقل 5 سانتیمتر وارد چوب شوند. از وارد کردن پیچ ها با ضربه چکش، باید خودداری شود. در صورتی که بخواهیم آویزها را پس از اجرای سقف بتنی به آن متصل کنیم، باید نکات زیر را رعایت کنیم :
- مقاومت 28 روزه بتن باید حداقل برابر 300 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و ضخامت آن حداقل 10 سانتیمتر باشد.
- بارهای وارده بر سقف نباید از بار مجازی که بر اساس آن محاسبه و اجرا شده، تجاوز نماید.
- قطر میله‌های آویزها، باید حداقل 4/3 میلیمتر باشد.
- آویزها باید حداقل 25 میلیمتر در بتن وارد شوند.
- حداقل تعداد آویزها برای هر نوع سقف کاذب باید محاسبه شود .
- در تیرهای باربر بتنی، اتصالات باید در سطح جانبی و حداقل 12 سانتیمتر بالاتر از وجه زیرین تیر، نصب شوند.
- در صورت استفاده از چکش فشنگی (تپانچه) برای نصب آویزها، باید مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده آنها عمل نمود.
- تحت هیچ شرایطی، نباید از فشنگ های مخصوص یک نوع چکش برای چکش های دیگر استفاده شود.
- فشنگ ها نباید در داخل سوراخ های موجود شلیک شوند.
- هنگام استفاده از چکش های فشنگی، حداقل فاصله چکش تا لبه قطعه بتنی به نوع تپانچه و دستورالعمل دستگاه نظارت بستگی دارد.
- در زمان شلیک، باید چکش عمود بر سطح کار نگاه داشته شود.
پروفیل های اصلی و فرعی افقی
در صورتی که جنس پروفیل های اصلی و فرعی افقی از فولاد یا فولاد گالوانیزه باشد، سطح مقطع این پروفیل ها باید توسط دستگاه نظارت مشخص گردد، ولی حداقل مقاومت این مقاطع برای پروفیل های اصلی و فرعی به ترتیب نباید از مقاومت آرماتور 10 و 6 میلیمتر کمتر باشد. توصیه می شود در محل برخورد سقف کاذب با دیوار نیز، از یک نبشی با ابعاد حداقل 2×20×20 استفاده شود.
در صورتی که پروفیل های اصلی از نوع چهارتراش چوبی باشند، چوب مورد نظر باید از نوع نراد خارجی باشد. حداقل ابعاد چهارتراش ها برای قطعات اصلی و فرعی باید به ترتیب برابر 60×40 و 40×40 میلیمتر باشد.
در خصوص استفاده از آلومینیوم و یا سایر مصالح نیز ابعاد پروفیل ها بستگی به محاسبات انجام شده دارد، ولی در هر صورت نباید مقاومت پروفیل های اصلی و فرعی، به ترتیب از مقاومت میلگرد 10 و 6 میلیمتر کمتر باشد.
پوشش زیرین سقف کاذب
رابیتس : در مورد رابیتس، اگر برای پوشش از ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود، توصیه می‌شود رابیتس از نوع فولاد سیاه و اگر از ملات گچ استفاده می‌شود، از نوع گالوانیزه باشد. رابیتس باید در فواصل مناسب به وسیله مفتول به آهن‌بندی بسته شود، به ترتیبی که هیچ‌گونه برجستگی یا فرورفتگی در سطوح تمام شده دیده نشود. حداکثر فاصله پروفیل های اصلی از یکدیگر چنانچه از رابیتس نمره 2 یا 3 استفاده می‌شود، باید به ترتیب برابر 35 و 50 سانتیمتر باشد. برای اتصال پروفیل های فرعی افقی به پروفیل های اصلی و اتصال رابیتس به پروفیل های فرعی، از مفتول دولای سیمی به قطر حداقل 7/0 میلیمتر استفاده می‌شود. تعداد آویزهای قائم در این نوع پوشش حداقل 3 عدد در مترمربع می‌باشد.
کانتکس : کلیه نکات فنی ذکر شده در مورد رابیتس از لحاظ آویزهای قائم، پروفیل های اصلی و فرعی افقی، فواصل و حداقل ابعاد، در مورد کانتکس نیز صادق است. چنانچه در نقشه‌های اجرایی تمهید خاصی برای جلوگیری از آسیب رساندن موریانه یا سایر حشرات مزاحم به کانتکس در نظر گرفته نشده باشد، باید روی حصیر کانتکس، دوغاب گچ و یا آهک ریخته شود، به نحوی که این دوغاب قشر نازکی بر تمام سطح روی کانتکس تشکیل دهد.
لمبه آلومینیومی : در این نوع پوشش مراحل اجرای کار به شرح زیر است :
- پروفیل های ناودانی آلومینیوم را در ارتفاع سقف کاذب روی دیوارها نصب می‌کنند.
- تسمه‌های آویز از جنس فولاد گالوانیزه را به سقف وصل می کنند. حداکثر فاصله این آویزها در امتداد ورق های لمبه، 20/1 متر و در جهت عمود بر آن ها، 35/1 متر است. هر یک از تسمه ها مجهز به یک بست قابل تنظیم هستند.
- پروفیل های ناودانی گالوانیزه را به تسمه‌ها متصل می‌کنند. حداکثر فاصله این پروفیل ها از هم، 20/1 متر است. فاصله اولین پروفیل تا دیوار نیز، نباید از 30 سانتیمتر بیشتر باشد.
- قطعات لمبه آلومینیوم طوری در محل خود قرار می گیرند که یک سر آنها در داخل ناودانی روی دیوار و سر دیگر آنها در ناودانی متصل به آویزها باشد.
لمبه چوبی : اجرای این نوع سقف به شرح زیر است :
- قبل از لمبه‌کوبی، دور سقف با چهارتراش مناسب کلاف‌کشی و تراز می شود.
- قطعات باربر افقی فرعی را از چوب و قطعات باربر اصلی را از پروفیل فولادی یا چهارتراش چوبی، تهیه و به آویزهای از پیش نصب شده متصل می کنند.
- لمبه‌ها را که از قبل آماده کرده اند، با چسب و میخ به چهارتراشها متصل می کنند.
قطعات پیش‌ساخته گچی : ابتدا در کنار دیوار در ارتفاع تعیین شده برای سقف کاذب نبشی آلومینیومی نصب می شود. پس از اتصال سیم های آویز گالوانیزه به سقف و متصل کردن قطعات سپری آلومینیومی به آنها، قطعات سقف پیش‌ساخته گچی در داخل آنها قرار داده می شود. ابعاد سپری و سیم ها برابر نقشه کارخانه سازنده و با تایید دستگاه نظارت می‌باشد. حداقل تعداد آویزها در هر مترمربع 3 عدد است.
ورقهای آزبست و سیمان صاف : ابعاد ورقهای آزبست و سیمان که در سقف کاذب به کار می‌روند، به طور معمول 125×60 و یا 100×60 سانتیمتر می‌باشد. برای نصب این ورق ها، ابتدا یک شبکه متعامد از چوب روسی به شکل سپری یا سپری فولادی، در ارتفاع مورد نظر اجرا می‌شود. در کناره‌ها به جای قطعات سپری، از نبشی با همان جنس استفاده می‌شود. سپس ورق ها روی سپری قرار داده شده و از سمت بالا به فواصل 30 سانتیمتر با یک عدد پیچ خودکار و یا پیچ و مهره مناسب با واشر و یا پیچ چوب با واشر مخصوص محکم می شود. ابعاد و تعداد آویزها با محاسبه مشخص می‌شود.
انواع آکوستیک : آکوستیک ها به دو گروه معمولی و نسوز تقسیم می‌شوند.
- آکوستیک معمولی : در مورد این نوع آکوستیک، برای قطعات باربر افقی چوب نراد و برای قطعات باربر اصلی از پروفیل فولادی یا چهارتراش چوبی استفاده می شود. برای نصب آکوستیک از میخ همرنگ با آکوستیک و چسب مناسب استفاده می شود. در پیرامون سقف کاذب اجرا شده، یک نبشی آلومینیوم به دیوار نصب می‌شود.
- آکوستیک نسوز : در این مورد، برای قطعات باربر اصلی و فرعی افقی از پروفیل آلومینیوم استفاده می شود. در تمام انواع آکوستیک در هر مترمربع، حداقل 3 عدد آویز مورد نیاز است. علاوه بر نکات فوق الذکر، سقف های کاذب باید در مقابل نیروهای جانبی مقاوم بوده و چنانچه تاسیسات حرارتی نظیر کانال و لوله در زیر سقف اصلی (حد فاصل سقف اصلی و سقف کاذب) قرار می‌گیرد، در نظر گرفتن درز انبساط در اطراف سقف به منظور تامین جا برای تغییر مکان های حرارتی، ضروری است. چنانچه برای سقف کاذب دریچه بازدید در نظر گرفته شده باشد، باید این دریچه با دقت کافی و در محل مناسب ایجاد گردد.
